Ο οργανισμός Public Health England με το νέο έτος ξεκίνησε μία νέα καμπάνια που επικεντρώνεται στη βελτίωση των συμπεριφορών που αφορούν τα θέματα υγείας στους μεσήλικες (www.nhs.uk/oneyou).
Η καμπάνια One You που διαφημίζεται στην ιστοσελίδα απεικονίζει ένα χρήστη smart phone έτοιμο να ξεκινήσει να συμπληρώσει ένα κουίζ αξιολόγησης της υγείας και που όσο ερευνά το θέμα περισσότερο σύντομα κατεβάζει εφαρμογές υγιεινού τρόπου ζωής όπως τα Couch to 5K, ένα app φυσικής δραστηριότητας που προτείνουν γυμναστές διασήμων που ενθαρρύνει τους χρήστες να τρέχουν και/ή να περπατούν 3 ημέρες την εβδομάδα μέχρι να μπορούν να τρέχουν συνεχόμενα για 30 λεπτά ή να τρέχουν μία απόσταση 5 χιλιομέτρων.
Αυτό αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δημοτικότητα των εφαρμογών φυσικής δραστηριότητας των έξυπνων κινητών ως εργαλεία παρακίνησης και είναι αξιοσημείωτο πόσοι από τους φίλους και συναδέλφους μου στο ηλικιακό εύρος που στοχεύει το One You ασχολούνται πλέον μαζί τους.
Πρόσφατα άκουσα ότι «η φυσική δραστηριότητα έχει βγει από τη ζωή μας και τώρα είναι η στιγμή να την επαναφέρουμε».
Σε αυτό το πλαίσιο, ποιος είναι ο ρόλος που έχουν τα smart phones μας στην «απενεργοποίηση» του καθιστικού τρόπου ζωής; Πολλές εφαρμογές σωματικής άσκησης ενσωματώνουν στρατηγικές συμπεριφοράς «αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας», όπως ο καθορισμός στόχων, η αυτό-παρακολούθηση και η ανατροφοδότηση της απόδοσης.
Κάποιοι συμμετέχουν ακόμη και σε αλληλο- υποστήριξη μέσω διαγωνισμών μεταξύ τους, κάνοντας συγκρίσεις με φίλους και φόρουμ στο διαδίκτυο. Αλλά παρόλες αυτές τις λειτουργίες, μια πρόσφατα δημοσιευμένη συστηματική ανασκόπηση ανέφερε μόνο μέτρια στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους στην αλλαγή της συμπεριφοράς σε θέματα υγείας (Schoeppe et al., 2016).
Τα πιο συστηματικά θετικά στοιχεία προέκυψαν από μελέτες που χρησιμοποίησαν τα έξυπνα τηλέφωνα και τις συναφείς τεχνολογίες ως μέσο πολύ-συστατικών παρεμβάσεων, δηλαδή σε συνδυασμό με εξειδικευμένες συμβουλές από ιατρούς, τακτικά μηνύματα SMS, μηνύματα Άσκηση Υπάρχει έξυπνος τρόπος να ξαναβάλουμε τη φυσική δραστηριότητα στη ζωή μας;
Το άρθρο έχει δημοσιευθεί ως: Is there a smart way to engineer physical activity back into our lives? “First published in The Sport and Exercise Scientist, Issue 51, Spring 2017. Published by the British Association of Sport and Exercise Sciences – www.bases.org.uk” ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή / και υποστήριξη από ιστότοπους.
Έτσι, τα αναδυόμενα ερευνητικά στοιχεία μας λένε ότι οι έξυπνες εφαρμογές τηλεφώνου αντιμετωπίζουν έναν δύσκολο αγώνα να καθιστούν από μόνες τους κίνητρα για τη μεταβολή της συμπεριφοράς στη σωματική δραστηριότητα. Θα πρέπει όμως να αποθαρρυνόμαστε από αυτές τις συστηματικές ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας όταν αυτό το πεδίο κινείται τόσο γρήγορα ώστε η νέα γνώση σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εφαρμογών των έξυπνων τηλεφώνων είναι πιθανό να είναι παρωχημένη πριν αυτή δημοσιευθεί;
Έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε σχετικά με το ποια χαρακτηριστικά των εφαρμογών και στρατηγικές συμπεριφοράς προάγουν το υψηλότερο επίπεδο ενασχόλησης με την φυσική δραστηριότητα και ότι η εγγενής ικανότητα αυτών των τεχνολογιών να παρακολουθούν με ακρίβεια τον τρόπο και τον χρόνο με τον οποίο οι άνθρωποι συμμετέχουν σε αυτή πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως.
Πρόσφατα, παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον στην χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών (gamification) ως μέσο για τη συγκάλυψη της σωματικής δραστηριότητας ως ψυχαγωγία και αυτό φαίνεται ότι έχει τεράστιες δυνατότητες.
Το Pokémon Go έπληξε τις ειδήσεις όταν έδειξε ασυναίσθητα τη δύναμη του gamification κάνοντας τα παιδιά και τους γονείς τους να γίνουν πιο δραστήριοι κυνηγώντας πόκεμον!
Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν αυξημένη σωματική δραστηριότητα με μια δημοσιευμένη μελέτη να εκτιμά ότι το Pokémon Go έχει προσθέσει συνολικά 144 δισσεκατομμύρια βήματα στη φυσική δραστηριότητα στις ΗΠΑ (Althoff et al., 2016).
Οι στρατηγικές για τα κοινωνικά παιχνίδια μπορεί επίσης να αποδειχθούν σημαντικά εργαλεία για τη δημιουργία των δικτύων κοινωνικής υποστήριξης που είναι τόσο σημαντικά για τη διαρκή αλλαγή της συμπεριφοράς που αφορά τη σωματική δραστηριότητα. Οι εφαρμογές των smart phone και των συνδεδεμένων αισθητήρων παρέχουν τεράστιες δυνατότητες και μπορούν να ξεπεράσουν τους περιορισμούς της αυτο-καταταγραφής των δεδομένων φυσικής δραστηριότητας.
Αυτές οι τεχνολογίες θα γίνουν όλο και περισσότερο πολύτιμα εργαλεία για τη συλλογή αντικειμενικών δεδομένων των φυσιολογικών παραμέτρων σε συνθήκες ελεύθερης διαβίωσης που ιστορικά ήταν πάντα σε έλλειψη.
Οι περαιτέρω εξελίξεις στην τεχνολογία των αισθητήρων στην καταγραφή της δραστηριότητας θα πρέπει να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ποσοτικοποίησης της άσκησης των άνω άκρων, της στήριξης βάρους (π.χ. άσκηση με ποδήλατο) και των δραστηριοτήτων στο νερό.
Επιπλέον, οι καινοτόμες προσεγγίσεις για την ενσωμάτωση των κινήσεων και των φυσιολογικών μεταβλητών θα δώσουν πιο αντικειμενικά δεδομένα για την ένταση της σωματικής δραστηριότητας σε διάφορους πληθυσμούς.
Η εκστρατεία One You αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα έξυπνα τηλέφωνα για να αυξηθεί η εμβέλεια των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας και η τεράστια δυναμική τους σε άλλους τομείς της υγείας.
Στα πλαίσια του περιορισμένου από πόρους Εθνικού Συστήματος Υγείας, θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αποδοτική εφαρμογή της υγειονομικής περίθαλψης στη σύγχρονη εποχή, καθώς αυτή όλο και περισσότερο μετατοπίζεται από τα νοσοκομειακά κρεβάτια στην κοινότητα. Από την υποστήριξη και παρακολούθηση της σωματικής δραστηριότητας (και άλλων συμπεριφορών της υγείας) σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου μέχρι την αλληλεπίδραση με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες ως μέρος της αυτοδιαχείρισης χρόνιων ασθενειών, τα έξυπνα τηλέφωνα, τα συναφή συνδεόμενα στοιχεία και οι εφαρμογές τους είναι πιθανό να συμβάλλουν σημαντικά στο να κάνουν την κάθε επαφή να μετράει (www.makingeverycontactcount.co.uk).
Καθώς το περιβάλλον, οι εργασιακές συνθήκες, οι επιλογές στη μετακίνηση και ο ελεύθερος χρόνος επηρεάζουν βαθιά τα κίνητρα και τις ευκαιρίες για σωματική άσκηση σε άτομα όλων των ηλικιών, δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί το πλήρες δυναμικό των τεχνολογιών των έξυπνων τηλεφώνων στο να παράσχουν ένα αντίδοτο σε αυτές τις ισχυρές δυνάμεις ακινησίας. Υπάρχει ίσως κάποια αίσθηση ειρωνείας στο γεγονός ότι οι μεσάζοντες φίλοι μου και οι συνάδελφοί μου (όπως εγώ) θεωρούσαν τις τεράστιες αλλαγές και οι τεχνολογικές εξελίξεις σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για τον ανενεργό, ανθυγιεινό τρόπο ζωής να αναζητούν τώρα αυτές τις νέες τεχνολογίες για να τους βοηθήσουν να γίνουν δραστήριοι υγιείς ξανά!
Ο Prof John Saxton ασχολείται για δύο δεκαετίες ερευνητικά με το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η σωματική δραστηριότητα στην πρόληψη και τη διαχείριση χρόνιων μη μεταδοτικών ασθενειών.
Βιβλιογραφία: Althoff, T. White, R.W. & Horvitz, E. (2016). Influence of Pokιmon Go on physical activity: Study and implications. Journal of Medical Internet Research, 18(12), e315. Schoeppe, S. et al. (2016). Efficacy of interventions that use apps to improve diet, physical activity and sedentary behaviour: A systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 13, 127. “First published in The Sport and Exercise Scientist, Issue 51, Spring 2017. Published by the British Association of Sport and Exercise Sciences – www.bases.org.uk
