Πορτογάλοι επιστήμονες ανακάλυψαν στον εγκέφαλο πειραματόζωων ορισμένους νευρώνες που φαίνεται να ρυθμίζουν τη βίωση του χρόνου, υποστηρίζοντας ότι έχουν πλέον μια νευροβιολογική εξήγηση για το πώς ο εγκέφαλος παράγει την εκτίμηση του χρόνου.
Σύμφωνα με άρθρο του Science, ερευνητές του Κέντρου Champalimaud στη Λισσαβόνα, με επικεφαλής τον Τζόζεφ Πάτον, έκαναν πειράματα με ποντίκια και ανακάλυψαν μια ομάδα νευρώνων που, με τις κατάλληλες έξωθεν επεμβάσεις, κάνουν τα τρωκτικά να υπερεκτιμούν ή να υποεκτιμούν τη διάρκεια ενός καθορισμένου χρονικού διαστήματος. Με άλλα λόγια, να νομίζουν ότι πέρασε περισσότερος ή λιγότερος χρόνος από ό,τι πραγματικά συνέβη.
Εν αντιθέσει με το χειροπιαστό αποτέλεσμα που παράγουν όργανα όπως τα μάτια και τα αφτιά και τα αντίστοιχα εγκεφαλικά τους κέντρα, το πέρασμα του χρόνου δεν έχει κάποιο όργανο, ούτε είχε έως τώρα βρεθεί κάποιο σχετικό κέντρο στον εγκέφαλο.
Για κάθε άνθρωπο, ο χρόνος κυλάει με ξεχωριστό τρόπο σε κάθε ξεχωριστή στιγμή, ανάλογα με τα συναισθήματά του, την προσοχή και τα κίνητρά του (χωρίς να λάβουμε υπόψη το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, ότι σύμφωνα με μερικούς φυσικούς, αντικειμενικός χρόνος στην πραγματικότητα δεν υπάρχει).
Όμως, η εκτίμηση του χρόνου που πέρασε, ήταν ανέκαθεν ζωτική για κάθε έμβιο ον, αν μη τι άλλο για λόγους επιβίωσης. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι η βίωση του χρόνου σχετίζεται με ορισμένους νευρώνες που απελευθερώνουν ντοπαμίνη και οι οποίοι βρίσκονται στη συμπαγή μοίρα της μέλαινας ουσίας. Στους ανθρώπους η καταστροφή αυτής της εγκεφαλικής περιοχής προκαλεί τη νόσο Πάρκινσον, η οποία, μεταξύ άλλων, αλλοιώνει την υποκειμενική αίσθηση του χρόνου.
Οι ερευνητές εκπαίδευσαν τα πειραματόζωα να εκτιμούν αν η διάρκεια ενός χρονικού διαστήματος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς ήχους ήταν μικρότερο ή μεγαλύτερο από ενάμισι δευτερόλεπτο. Στη συνέχεια, μέσω της οπτογενετικής παραπλάνησαν τα ποντίκια να νομίζουν ότι είχε περάσει περισσότερος ή λιγότερος χρόνος από τον πραγματικό.
Οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ξεγέλασαν τα ποντίκια από την αλλαγή στη συμπεριφορά τους, καθώς ασφαλώς δεν μπορούν να ξέρουν πώς ένα ποντίκι αντιλαμβάνεται υποκειμενικά τον χρόνο.
«Το βασικό μας εύρημα είναι πως δείξαμε ότι η δραστηριότητα των εν λόγω νευρώνων είναι επαρκής για να αλλάξει τον τρόπο που τα πειραματόζωα αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου» εξηγεί ο Δρ Πάτον.
Το ερώτημα πλέον είναι κατά πόσο κάτι ανάλογο συμβαίνει στους ανθρώπους. Οι ερευνητές θεωρούν πολύ πιθανό ότι ένα παρόμοιο νευρωνικό κύκλωμα υπάρχει στον ανθρώπινο εγκέφαλο – και είναι δυνατό να χειραγωγηθεί εξίσου καλά.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
