«Δεν θέλω να πάω σχολείο!», «Πονάει η κοιλιά μου», «Με χτυπάνε οι φίλοι μου!», «η δασκάλα είναι κακιά!». Το παιδί λέει αλήθεια ή αντιμετωπίζει σχολική φοβία;
Μια από τις πιο συχνές καταστάσεις που βιώνουν οι γονείς είναι η άρνηση των παιδιών να πάνε σχολείο. Η άρνηση τους μπορεί να κυμαίνεται από περιστασιακή απροθυμία μέχρι ανυποχώρητη αντίδραση που εκδηλώνεται με φωνές και κλάματα. Η περιστασιακή άρνηση είναι κάτι που όλοι περάσαμε όταν φοιτούσαμε στο σχολείο και συνήθως δεν προκαλεί ανησυχία.Άραγε, τι μπορούμε να κάνουμε αν το παιδί αρνείται να πάει σχολείο για σειρά ημερών ή και εβδομάδων;
1. Συνασπιστείτε! Πολύ συχνά, η αρνητική αντίδραση είναι μια «παράσταση» που γίνεται για την μαμά και σταματάει αμέσως μόλις το παιδί φθάσει στο σχολείο. Αν υποπτευόμαστε κάτι τέτοιο, πρέπει να δείξουμε μια σταθερή συμπεριφορά που θα ισχύει κάθε μέρα και για τους δυο γονείς. Η κοινή τακτική θα κάμψει τις αντιδράσεις του παιδιού και θα καταλάβει ότι τα κλάματα δεν οδηγούν πουθενά.
2. Συζητήστε! Αν το παιδί αντιδρά υπερβολικά ή προσποιείται το άρρωστο ή συνεχίζει τα κλάματα στο σχολείο, ίσως υπάρχει κάτι εκεί που του προκαλεί φόβο/άγχος. Συζητήστε μαζί του, με ύφος κατανόησης και όχι ανάκρισης, και προσπαθήστε να δείτε αν υπάρχει κάτι που το αγχώνει/φοβίζει/προβληματίζει. Φυσικά, μπορείτε να μιλήσετε με τον/την εκπαιδευτικό της τάξης και να δομήσετε από κοινού, ένα πλαίσιο υποστήριξης και ενθάρρυνσης προς το παιδάκι σας.
3. Διασταυρώστε! Πολύ συχνά οι γονείς δέχονται αδιαμαρτύρητα ότι το παιδί είναι άρρωστο ακόμα και αν δεν έχει εμφανή συμπτώματα με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να προσποιούνται ψυχοσωματικά συμπτώματα για να αποφύγουν το σχολείο. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι να τσεκάρετε ενδελεχώς το παιδί και αν θεωρήσετε ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας να το στείλετε κανονικά σχολείο. Έτσι, θα καταλάβει ότι δεν μπορεί να υποκρίνεται με θέματα υγείας.
4. Ερευνήστε! Πολλές φορές, η σχολική άρνηση δεν σχετίζεται άμεσα με το σχολείο αλλά με γενικότερα γεγονότα που πυροδοτούν το άγχος του παιδιού. Αφού σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κάποιον πρόβλημα με τον/την εκπαιδευτικό ή ότι δεν έχει πέσει θύμα bullying ή ακόμα και ότι δεν έχει μαθησιακά προβλήματα που το δυσκολεύουν, διερευνήστε τι μπορεί να το προβληματίζει. Αυτό μπορεί να είναι το διαζύγιο των γονιών, μια μετακόμιση, η αλλαγή του σχολείου ή ακόμα και ο θάνατος κάποιου αγαπημένου. Αν συνειδητοποιήσετε ότι ισχύει κάτι από τα παραπάνω, προσπαθήστε να μειώσετε τις πηγές των εντάσεων και του άγχους.
5. Μείνετε ψύχραιμοι! Αν υποπτεύεστε ότι όλα τα συμπτώματα του παιδιού πηγάζουν από σχολική φοβία και αποφασίσετε να το κρατήσετε σπίτι, αποφύγετε τις υπερβολικές εκδηλώσεις τρυφερότητας και μην επιτρέψετε να δει τηλεόραση ή να παίξει βιντεοπαιχνίδια. Αν το παιδί καταλάβει ότι υποκρινόμενο ασθένεια θα περνάει καλά στο σπίτι, δε πρόκειται να σταματήσει.
6. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο! Πολλά παιδιά με σχολική φοβία, εμφανίζουν έντονα σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονους, πονοκεφάλους, διάρροια, εφιάλτες κτλ. Αν δείτε ότι τα συμπτώματα επιμένουν, επισκεφτείτε τον παιδίατρο για να αποκλείσετε τυχόν ασθένειες.
7. Ενθαρρύνετε το! Όσο ετοιμάζεστε για το σχολείο προσπαθήστε να κρατήσετε μια ήρεμη ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι. Δεν χρειάζονται ατάκες όπως «ελπίζω σημερνά να μην κλαις», «σταμάτα να φοβάσαι!», «πρέπει να πας γιατί δουλεύω και δεν έχω που να σε αφήσω, οπότε ηρέμησε». Στο δρόμο εξηγήστε του ότι είναι ασφαλές, ότι το αγαπάτε, ότι θα το δείτε σύντομα και ότι είναι ελεύθερο να σας μιλήσει για ό,τι το απασχολεί. Το παιδί χρειάζεται στήριξη, κατανόηση & αποδοχή.
8. Οργανωθείτε! Αφού διερευνήσετε τα αίτια της συμπεριφοράς του, διαβεβαιώστε το ότι κατανοείτε την δυσκολία του, σέβεστε τα συναισθήματα του και θέλετε να βοηθήσετε. Σχεδιάστε μαζί ένα σχέδιο χειρισμού της κατάστασης και επιμείνετε στην εκτέλεση του με συνεπή & σταθερή συμπεριφορά.
9. Βρείτε λύσεις! Βρείτε ένα σημείο του σχολείου οπού το παιδί μπορεί να πάει όταν νιώθει ότι αγχώνεται, επιτρέψτε να σας πάρει ένα σύντομο τηλέφωνο μέσα στην ημέρα και δώστε μαζί του κάτι που σας θυμίζει όπως μια φωτογραφία ή τρυφερά σημειωματάκια. Είναι σημαντικό να βρεθούν τρόποι για να καθησυχάζει τον εαυτό του, μόνο του.
10. Δεχτείτε συμβουλές! Αν οι έντονες αντιδράσεις και τα ψυχοσωματικά συνεχιστούν παραπάνω από δυο εβδομάδες, καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό ώστε να μπορέσετε να βοηθήσετε πιο στοχευμένα το παιδί σας. Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί έγκαιρα η σχολική άρνηση γιατί όσο διαιωνίζεται τόσο διογκώνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μαθησιακά κενά αλλά και δυσκολίες στην επανένταξη στο σχολικό περιβάλλον.
