Μόνο το 0,01% της πλανητικής βιομάζας είναι οι άνθρωποι

Το 80% της βιομάζας της Γης αποτελούν τα φυτά, το 15% τα βακτήρια και το υπόλοιπο 5% περιλαμβάνει άλλους μικροοργανισμούς και τα ζώα. Οι άνθρωποι δεν ξεπερνούν το 0,01%, δηλαδή μόλις το ένα δεκάκις χιλιοστό της πλανητικής βιομάζας, σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη έως τώρα «απογραφή» της γήινης βιόσφαιρας που έκαναν οι επιστήμονες.

Η μάζα των 7,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων της Γης είναι πλέον περίπου δεκαπλάσια της μάζας όλων των άγριων ζώων, καθώς στην πορεία της εξέλιξης, από την αυγή του πολιτισμού μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι έχουν εξαφανίσει το 83% των άγριων ζώων και το 50% της μάζας των φυτών. Εν ολίγοις, από τότε που οι άνθρωποι εμφανίσθηκαν στο προσκήνιο, τουλάχιστον η μισή ζωή στη Γη έχει εξαφανισθεί. Παρόλα αυτά, οι ιοί έχουν τριπλάσια βιομάζα από τους ανθρώπους, όπως και τα σκουλήκια, τα ψάρια 12πλάσια και οι μύκητες 200 φορές μεγαλύτερη.

Η συνολική βιομάζα της Γης -δηλαδή το σύνολο της μάζας κάθε έμβιου οργανισμού- εκτιμάται σε περίπου 550 γιγατόνους άνθρακα, από τους οποίους οι 450 γιγατόνοι είναι η μάζα των φυτών και οι 70 γιγατόνοι η μάζα των βακτηρίων. Εν ολίγοις, φυτά και μικροοργανισμοί κυριαρχούν στη βιόσφαιρα του πλανήτη μας.

Ακολουθούν στην τρίτη θέση οι μύκητες που έχουν μάζα 12 γιγατόνων, επτά γιγατόνοι είναι η μάζα άλλων μικροοργανισμών (αρχαιοβακτήρια), τέσσερις γιγατόνοι είναι τα πρώτιστα (αμοιβάδες και άλλοι μονοκύτταροι οργανισμοί με πυρήνα), ενώ 0,2 γιγατόνοι είναι οι ιοί. Μόλις δύο γιγατόνοι είναι η μάζα των κάθε είδους ζώων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων (όλοι μαζί είμαστε 0,06 γιγατόνοι).

Παρόλο που οι ωκεανοί καταλαμβάνουν το 71% της επιφάνειας της Γης, η συνολική βιομάζα της ξηράς (470 γιγατόνοι) υπολογίζεται ότι είναι σχεδόν 80 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική βιομάζα των θαλασσών (έξι γιγατόνοι). Σχεδόν όλη η βιομάζα των φυτών βρίσκεται στην ξηρά, ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο μέρος της βιομάζας των ζώων βρίσκεται στη θάλασσα.

Περίπου το 60% της παγκόσμιας βιομάζας (320 γιγατόνοι) βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια της Γης, ενώ η υπόλοιπη κάτω από την επιφάνεια (130 γιγατόνοι είναι οι ρίζες των φυτών και 100 γιγατόνοι τα υπόγεια βακτήρια). Το μεγαλύτερο ποσοστό της βιομάζας των μικροοργανισμών (περίπου το 90%) εκτιμάται ότι βρίσκεται βαθιά κάτω από την επιφάνεια της ξηράς και κάτω από τους βυθούς των θαλασσών. Στους ωκεανούς το 70% της θαλάσσιας βιομάζας αποτελείται από μικρόβια, ενώ το υπόλοιπο 30% είναι τα αρθρόποδα και τα ψάρια.

H συνολική βιομάζα των ανθρώπων και των οικόσιτων ζώων (κυριαρχούν τα βοοειδή και οι χοίροι) είναι περίπου δεκαπλάσια από εκείνη των άγριων ζώων (0,007 γιγατόνοι). Τα κοτόπουλα και άλλα πουλερικά της πτηνοτροφίας έχουν συνολικά σχεδόν τριπλάσια βιομάζα (0,005 γιγατόνοι) σε σχέση με τα άγρια πουλιά (0,002 γιγατόνοι).

Παρόλο που οι άνθρωποι και τα εξημερωμένα ζώα κυριαρχούν στη βιομάζα των θηλαστικών, αποτελούν ένα μικρό μόνο ποσοστό στη συνολική βιομάζα των ζώων (δύο γιγατόνοι), όπου κυριαρχούν τα κάθε είδους αρθρόποδα της ξηράς και της θάλασσας (1,2 γιγατόνοι) και τα ψάρια (0,7 γιγατόνοι).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ρον Μίλο του Ινστιτούτου Επιστημών Βάιζμαν του Ισραήλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), έλαβαν υπόψη τους εκατοντάδες μελέτες των τελευταίων δεκαετιών, συνδυάζοντας τις έως τώρα εκτιμήσεις με νέες εκτιμήσεις.

Ως μέτρο σύγκρισης χρησιμοποιήθηκε η μάζα του άνθρακα, που αντανακλά τη μάζα των μορίων της ζωής, όπως του DNA και τωμ πρωτεϊνών, ενώ αφήνει απέξω τη μάζα του νερού μέσα στους έμβιους οργανισμούς. Οι επιστήμονες παραδέχθηκαν πάντως ότι οι υπολογισμοί τους έχουν ένα όχι αμελητέο περιθώριο σφάλματος.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι κάθε είδους ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν επιφέρει σημαντικές μειώσεις διαχρονικά στη βιομάζα των άγριων θηλαστικών, των ψαριών και των φυτών. Η συνολική βιομάζα των καλλιεργούμενων φυτών από τους ανθρώπους εκτιμάται σε δέκα γιγατόνους, δηλαδή μόνο το 2% της συνολικής βιομάζας των φυτών.