Μάθαμε, πλέον, πόσο σημαντικό είναι να μην αγγίζουμε το πρόσωπό μας. Πώς, όμως, θα κόψουμε αυτή την επικίνδυνη συνήθεια, που αγνοούσαμε ότι έχουμε;
Σε καθημερινή βάση αγγίζουμε δεκάδες επιφάνειες –πόμολα, κουμπιά σε ανελκυστήρες, χειρολαβές και στύλους στο μετρό– όπου ιοί, ανάμεσά τους και ο COVID-19, έχουν τη δυνατότητα να παραμένουν επί ημέρες. Ορισμένοι μικροοργανισμοί θα μεταφερθούν από τα δάχτυλα στη μύτη, τα μάτια και το στόμα μας, τα σημεία εισόδου εντός του οργανισμού. Χρειάστηκε η επιδημία ενός κορωνοϊού για να αντιληφθούμε πόσο συχνά αγγίζουμε το πρόσωπό μας.
«Πρόκειται για μια συνήθεια που είναι πολύ δύσκολο να κόψουμε, επειδή όλοι το κάνουμε και πολύ συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το κάνουμε», εξηγεί η δρ Βανέσα Ραάμπ, αλλεργιολόγος και λοιμωξιολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στο NYU Langone Health.
Οι παρακάτω οδηγίες θα σας βοηθήσουν να περιορίσετε αυτή την τόσο κακή και επικίνδυνη συνήθεια.
• Έχετε πάντα δίπλα σας ένα κουτί χαρτομάντιλα.
• Όταν νιώσετε την ανάγκη να ξύσετε το πρόσωπό σας, να τρίψετε τη μύτη σας ή να διορθώσετε τη θέση των γυαλιών σας, αρπάξτε ένα χαρτομάντιλο και χρησιμοποιήστε το αντί των γυμνών δαχτύλων σας. Αν σας έρθει να φταρνιστείτε και δεν έχετε χαρτομάντιλο, χρησιμοποιήστε τον αγκώνα αντί της παλάμης σας, για να καλύψετε τη μύτη και το στόμα. Η χρήση της παλάμης καθιστά σχεδόν βέβαιο ότι θα μεταδώσετε τα μικρόβιά σας σε άλλους ανθρώπους και σε επιφάνειες.
• Αναγνωρίστε τι σας κάνει να αγγίζετε το πρόσωπό σας. Οπως επισημαίνει η δρ Ραάμπ, «είναι καλό να γνωρίζουμε για ποιο λόγο κάνουμε τέτοιες κινήσεις». Ας προσπαθήσουμε, με δυο λόγια, να καταλάβουμε τι είναι αυτό που προκαλεί μια τέτοια ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά. Οταν γνωρίζουμε τον λόγο και τη χρονική στιγμή που αγγίζουμε το πρόσωπό μας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αποτελεσματικά. «Αν νιώθετε τα μάτια σας ξηρά, αντί να αρχίσετε να τα τρίβετε, χρησιμοποιήστε ενυδατικές σταγόνες. Αν χρησιμοποιείτε τα χέρια σας για να ακουμπάτε το σαγόνι σας ή αρέσκεστε να χαϊδεύετε τα μαλλιά σας, συνειδητοποιήστε το και σταματήστε να το κάνετε», επισημαίνει η Αμερικανίδα καθηγήτρια.
Ο δρ Τζάστιν Κο, αναπληρωτής καθηγητής Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, συνιστά στους ασθενείς που φορούν φακούς επαφής να τους αντικαταστήσουν με γυαλιά, ώστε να αποθαρρυνθούν από το να τρίβουν τα μάτια τους. Παρότι οι χειρουργικές μάσκες δεν είναι αποτελεσματικές στην προστασία από τον ιό, πιθανόν να σας αποτρέψουν από το να αγγίζετε μύτη και στόμα. Μια άλλη ιδέα είναι να τοποθετήσετε post-it σε διάφορα σημεία του σπιτιού, προκειμένου να μην ξεχνιέστε.
• Διατηρήστε τα χέρια σας απασχολημένα. Η ενασχόληση των χεριών με ένα μπαλάκι αντιστρές, ένα κομπολόι ή οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο, θα περιορίσει τις πιθανότητες να αγγίζετε το πρόσωπό σας. Φυσικά, δεν πρέπει να αμελήσετε να πλένετε και να αποστειρώνετε το συγκεκριμένο αντικείμενο. Επίσης, αν δεν σας ενθουσιάζουν τα μπαλάκια και τα κομπολόγια, μπορείτε να απασχοληθείτε διπλώνοντας, λ.χ., πλυμένα ρούχα ή τακτοποιώντας τις επιστολές σας. Στην τελική, απλώς ακουμπήστε τα χέρια στα πόδια σας ή βρείτε κάποιον άλλο, δικό σας τρόπο, ώστε να μην προσεγγίζουν το πρόσωπό σας.
Μια λύση που προτείνει ο κλινικός ψυχολόγος Ζακ Σικόρα, της Ιατρικής Σχολής Northwestern του Σικάγου, είναι η εξής: Αλείψτε τα χέρια σας με αρωματική κρέμα ή πλύνετέ τα με αρωματικό σαπούνι. Ετσι, όταν πλησιάζουν τη μύτη σας, η μυρωδιά τους θα σας κάνει να το αντιληφθείτε. Σίγουρα, είναι δύσκολο να μην αγγίζετε το πρόσωπό σας. Ακόμα και ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δυσκολεύεται. «Εχω να αγγίξω το πρόσωπό μου εβδομάδες και μου λείπει», δήλωσε στη διάρκεια συνάντησής του με στελέχη αεροπορικών εταιρειών, την Τετάρτη.
• Χαλαρώστε. «Η βασική μου συμβουλή είναι ο κόσμος να περιορίσει το στρες που νιώθει και να μην ανησυχεί διαρκώς για το τι άγγιξε και τι όχι», επισημαίνει ο Στιου Σάνκμαν, καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν. «Το στρες επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να υπεραμυνθεί μιας λοίμωξης. Αλλωστε, αν τα χέρια είναι καθαρά, κάτι το οποίο εξασφαλίζει το συχνό πλύσιμο, το άγγιγμα του προσώπου δεν είναι καταστροφικό. Είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά και σίγουρα δεν είναι το τέλος του κόσμου», καταλήγει ο Αμερικανός επιστήμονας.
Το σωστό πλύσιμο
Βέβαια, ακόμα και το πλύσιμο των χεριών, ο βασικός άξονας πρόληψης του COVID-19, είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Μπορεί να πλένετε τα χέρια σας επί μια ολόκληρη ζωή, είναι όμως άκρως αμφίβολο ότι το κάνετε σωστά. Επιβάλλεται να τα βάζετε κάτω από τρεχούμενο νερό και να χρησιμοποιείτε το σαπούνι κατά τρόπο ώστε να δημιουργείται πλούσιος αφρός. Δεν αρκεί ο καθαρισμός του εσωτερικού της παλάμης. Μην αμελείτε να πλένετε καλά και το πίσω μέρος της παλάμης, μέχρι τους καρπούς, τον χώρο ανάμεσα στα δάκτυλα αλλά και κάτω από τα νύχια. Επίσης, η διαδικασία του πλυσίματος πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια τα σκουπίζετε καλά, με καθαρό χαρτί ή καθαρή πετσέτα, ή απλώς τα αφήνετε να στεγνώσουν στον αέρα. Αποτελεσματικότητα έχουν επίσης τα διάφορα αντισηπτικά χεριών που κυκλοφορούν στην αγορά, με υψηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα – τουλάχιστον 60%. Και πάλι, η διαδικασία καθαρισμού πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.
