Εναν χρήσιμο οδηγό με όσα ισχύουν για τις εφημερίες των εκπαιδευτικών στα σχολεία δημοσιεύει το alfavita.gr
O οδηγός αναφέρεται και στις δύο βαθμίδες, ενώ η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και συνταξή έγινε από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φλώρινας.
Οι 7 κανόνες της εφημερίας
Σύμφωνα με την παράγραφο 3 της ΥΑ Φ3/160/Γ1/187/17-02-1997 (ΦΕΚ 170/Β/06-03-1997):
α. Με πράξη του συλλόγου διδασκόντων ορίζονται οι εφημερεύοντες και καθορίζονται τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητές τους. Αντίγραφο του πρακτικού αναρτάται στο γραφείο του διευθυντή και στο γραφείο των εκπαιδευτικών. Κατά τη σύνταξη των κανόνων εφημερίας δίνεται προτεραιότητα στην επιτήρηση και τη μέριμνα για την προστασία και τη σωματική ακεραιότητα των μαθητών, τον έλεγχο καθαριότητας των σχολικών χώρων και σε ό,τι έχει σχέση με την υγιεινή και την ασφάλειά τους. Επίσης ορίζεται ο χρόνος προσέλευσης των εφημερευόντων, που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των δεκαπέντε (15) λεπτών πριν την έναρξη των μαθημάτων, καθώς και ο χρόνος αποχώρησής τους.
β. Η κατάσταση με τα ονόματα των εφημερευόντων δεν υπόκειται σε έγκριση από τις προϊστάμενες αρχές του σχολείου, αλλά μπορεί να περιλαμβάνεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα που υποβάλλεται στο σχολικό σύμβουλο για ενημέρωσή του. Κατάσταση εφημερίας μπορεί να γίνει για όλο το σχολικό έτος ή για μικρότερο χρονικό διάστημα. Αντικατάσταση εφημερεύοντος και αλλαγή της ημέρας εφημερίας γίνεται μόνο από το διευθυντή του σχολείου.
γ. Η εφημερία δεν ανήκει στις πρόσθετες υπηρεσίες (παράγραφος Β, άρθρο 13 του Ν. 1566/85) και απ’ αυτή απαλλάσσονται μόνο ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής του σχολείου και όσοι αναφέρονται στο εδάφιο στ’ αυτής της παραγράφου. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι ειδικός λόγος δεν του επιτρέπει να εκτελεί τα ειδικά αυτά καθήκοντα.
δ. Ο αριθμός των εφημερευόντων ορίζεται από το σύλλογο διδασκόντων. Για τον ορισμό του λαμβάνεται υπόψη η οργανικότητα του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών, η έκταση και η ιδιομορφία του σχολικού χώρου, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής επιτήρηση των μαθητών.
ε. Σε περίπτωση που οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την έξοδο των μαθητών στο προαύλιο την ώρα των διαλειμμάτων, εφαρμόζεται ειδικό πρόγραμμα εφημερίας που περιλαμβάνει και επιτήρηση κατά όροφο. στ. Οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σ’ αυτό που είναι οργανικά τοποθετημένοι. Καθήκοντα εφημερίας δεν ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε περισσότερα από δύο σχολεία, όταν τουλάχιστον το ένα από αυτά λειτουργεί σε χωριστό κτίριο.
ζ. Τα σχολεία που συλλειτουργούν καταρτίζουν κοινό πίνακα εφημερευόντων, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο ανήκουν, να πραγματοποιούν τον ίδιο εβδομαδιαίο αριθμό εφημεριών. Η επιτήρηση γίνεται χωρίς διάκριση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από το σχολείο που φοιτούν.
Ενδεικτικός πίνακας κανόνων εφημερίας
(1) Οι εφημερεύοντες προσέρχονται στο σχολείο 15′ πριν την έναρξη των μαθημάτων και αποχωρούν 5′ μετά τη λήξη, αφού φύγουν όλοι οι μαθητές.
(2) Ελέγχουν την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και της αυλής.
(3) Φροντίζουν για τη σύνταξη των μαθητών στην πρωινή προσευχή.
(4) Είναι αρμόδιοι για την τήρηση του ωραρίου διδασκαλίας και των διαλειμμάτων (κουδούνι).
(5) Συνεργάζονται με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς για την αποχώρηση όλων των μαθητών από τις αίθουσες κατά το διαλείμματα και κατά τη λήξη του διδακτικού ωραρίου.
(6) Επιτηρούν τους μαθητές στα διαλείμματα κατανέμοντας μεταξύ των (οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί) τους χώρους, ώστε να υπάρχει παντού επίβλεψη, η οποία είναι απαραίτητη για την ασφάλεια των μαθητών.
(7) Ελέγχουν τον αύλειο χώρο, ώστε να αποτρέπεται η προσέγγιση ή η είσοδος ατόμων που δεν έχουν σχέση με τη σχολική κοινότητα και δεν είναι δικαιολογημένη η εκεί παρουσία τους.
Εγκύκλιος 176151/ΓΔ4/11-11-2019 (ΑΔΑ: 6ΒΙΓ46ΜΤΛΗ-ΧΛ9) του Υπουργείου Παιδείας: Παραπέμπει στο καθηκοντολόγιο που ισχύει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΥΑ Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002 (ΦΕΚ 1340/Β/16-10-2002)) και μεταξύ των άλλων αναφέρει και τα εξής:
«Οι εφημερίες υπάγονται στα υποχρεωτικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών, οι οποίοι έχουν την ευθύνη της επιτήρησης και της προστασίας των μαθητών (παρ. 18 άρθ. 36 της ανωτέρω σχετικής ΥΑ). Ο Σύλλογος Διδασκόντων οργανώνει τον καταμερισμό εργασιών στα μέλη του (άρθ. 39 περ. Α’ παρ. 5 της ανωτέρω σχετικής ΥΑ).
Ειδικά στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ο Υποδιευθυντής του σχολείου καταρτίζει το πρόγραμμα για τους επόπτες της ημέρας σε συνεργασία με τους διδάσκοντες και ανάλογα με τις χωροταξικές ιδιαιτερότητες των σχολικών μονάδων και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους και έχει την ευθύνη για την εφαρμογή του (άρθ. 33 παρ. 2(ε) της ανωτέρω σχετικής ΥΑ).
Ο Διευθυντής των σχολικών μονάδων είναι σε κάθε περίπτωση υπεύθυνος και υπόλογος για την απαρέγκλιτη τήρηση των ανωτέρω (άρθ. 29 της ανωτέρω σχετικής ΥΑ).»
Επιπλέον στην ίδια εγκύκλιο αναφέρεται: «Σημειώνεται ότι οι εφημερίες δεν υπάγονται στις πρόσθετες εργασίες του άρθ. 13 παρ. 8 του Ν. 1566/85 (ΦΕΚ 167 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθ. 245 του Ν. 4512/2018 (ΦΕΚ 5 Α’) και, συνεπώς, αυτές υπάγονται στα υποχρεωτικά καθήκοντα των εκπαιδευτικών και δεν πρέπει να αμελούνται. Οι Σύλλογοι Διδασκόντων μεριμνούν για τον απαραίτητο αριθμό εφημερευόντων, ώστε να καλύπτονται με επάρκεια όλοι οι χώροι των σχολικών μονάδων από τους εφημερεύοντες. Η εφημερία είναι δυνατόν να αναλαμβάνεται από περισσότερους εκπαιδευτικούς την ίδια ημέρα εκ περιτροπής, αρκεί να εξασφαλίζεται η συνεχής και αδιάλειπτη επιτήρηση και προστασία των μαθητών. Οι Διευθυντές/ Υποδιευθυντές των σχολικών μονάδων φροντίζουν για την αναπλήρωση των εφημερευόντων όταν απαιτείται. Οι εφημερεύοντες οφείλουν να επιδεικνύουν τη δέουσα προσοχή στην άσκηση των καθηκόντων τους, παρεμβαίνοντας και προληπτικά προς αποφυγή δραστηριοτήτων που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των μαθητών.»
Το 21442/Δ3/7-2-2018 έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με τις εφημερίες αναφέρει τα εξής: «… ο εκπαιδευτικός του Τμήματος Ένταξης ως μέλος της ΕΔΕΑΥ, δεν απαλλάσσεται από τις εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα του, παρά μόνο αν παρεμποδίζεται το έργο του στην ΕΔΕΑΥ και μόνο μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων και του Διευθυντή της σχολικής μονάδας.»
Στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ισχύουν οι ειδικές διατάξεις των άρθρων 12 και 18 του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109/Α/1-8-2017) όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4559/18 (ΦΕΚ 142/Α/3-8-2018) άρθρο 23, καθώς και τα αναφερόμενα στην εγκύκλιο λειτουργίας των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2019- 2020 με αριθμ. πρωτ. 136712/Δ1/05-09-2019 (ΑΔΑ Ω3ΥΝ4653ΠΣ-ΤΛΨ) και στην εγκύκλιο λειτουργίας των Νηπιαγωγείων για το σχολικό έτος 2019-2020 με αριθμ. πρωτ. 136727/Δ1/05-09-2019 (ΑΔΑ ΩΘΚΞ4653ΠΣΞΗ2), και συγκεκριμένα:
1. Η εφημερία αφορά την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της προσέλευσης και της αποχώρησής τους από το σχολείο, την ώρα των διαλειμμάτων, τη μέριμνα για την προστασία και τη σωματική ακεραιότητά τους, τον έλεγχο καθαριότητας των σχολικών χώρων και οτιδήποτε έχει σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια των μαθητών.
2. Η οργάνωση της εφημερίας σε κάθε σχολείο συμπεριλαμβάνεται σε πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων στο οποίο ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τους σχολικούς χώρους που επιτηρούνται, τον αριθμό των εφημερευόντων εκπαιδευτικών, τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητές τους, την εφημερία κατά τη διάρκεια του ολοήμερου προγράμματος ή όταν επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Για τη ρύθμιση των ζητημάτων αυτών και ειδικότερα για τον ορισμό του αριθμού των εφημερευόντων εκπαιδευτικών λαμβάνονται υπόψη η οργανικότητα του σχολείου, ο αριθμός των μαθητών, η έκταση και η ιδιομορφία του σχολικού χώρου και εν γένει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σχολείου.
3. Στα πολυθέσια σχολεία (από 4/θέσια και πάνω) οι εφημερεύοντες και το πρόγραμμα των εφημεριών ορίζονται στην αρχή του σχολικού έτους με πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων. Η κατάρτιση του προγράμματος των εφημεριών, το οποίο συμπεριλαμβάνει και την εφημερία στο Ολοήμερο Πρόγραμμα, γίνεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ύστερα από πρόταση του Διευθυντή του σχολείου ή του Υποδιευθυντή, ο οποίος και έχει την εποπτεία της εφημερίας σε όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους. Το πρόγραμμα των εφημεριών αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του εκπαιδευτικού προσωπικού και υποβάλλεται στον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων.
4. Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού.
5. Έκτακτη αντικατάσταση ή αναπλήρωση εφημερεύοντος εκπαιδευτικού και αλλαγή της ημέρας εφημερίας γίνεται μόνο από τον Διευθυντή ή τον Υποδιευθυντή του σχολείου. Οποιαδήποτε αντικατάσταση, αναπλήρωση και αλλαγή εφημερίας τεκμηριώνεται και καταγράφεται στο Ημερολόγιο Σχολικής Ζωής.
6. Οι εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο (2) σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα, σε αυτό στο οποίο διδάσκουν περισσότερες ώρες. Καθήκοντα εφημερίας δεν ανατίθενται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε τρία και περισσότερα σχολεία, όταν τουλάχιστον το ένα από αυτά λειτουργεί σε χωριστό κτίριο. Τα συστεγαζόμενα σχολεία αναφορικά με την αρμοδιότητα της εφημερίας θεωρούνται ως ένα σχολείο.
7. Στα ολιγοθέσια σχολεία, νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία (1/θεσια, 2/θεσια και 3/θεσια) εφημερεύοντες είναι όσοι ορίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου.
8. Τα σχολεία που συλλειτουργούν σύμφωνα με το άρθρο 19 καταρτίζουν κοινό πίνακα εφημερευόντων, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί του συγκροτήματος, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο ανήκουν, να πραγματοποιούν τον ίδιο εβδομαδιαίο αριθμό εφημεριών. Η επιτήρηση γίνεται χωρίς διάκριση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από το σχολείο στο οποίο φοιτούν.
9. Υπεύθυνος για την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της διδακτικής ώρας είναι ο εκπαιδευτικός που διδάσκει τη συγκεκριμένη ώρα. Ο εκπαιδευτικός εισέρχεται στην αίθουσα μαζί με τους μαθητές και μετά το τέλος του μαθήματος εξέρχεται από αυτή όταν έχουν αποχωρήσει όλοι οι μαθητές, συνοδεύοντας τους μαθητές στο προαύλιο.
10. Η αποχώρηση των μαθητών πραγματοποιείται με τη λήξη του διδακτικού ωραρίου της τάξης. Αποχώρηση μαθητή από το σχολείο πριν τη λήξη του διδακτικού ωραρίου γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του (ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη γονέων ή κηδεμόνων, εξασφάλιση συνοδείας μαθητών με ευθύνη των γονέων).»
Κωδικοποίηση από τον ΣΕΠΕ Αμαρουσίου
Η εφημερία αφορά την επιτήρηση των μαθητών κατά τη διάρκεια της προσέλευσης και της αποχώρησής τους από το σχολείο, την ώρα των διαλειμμάτων, τη μέριμνα για την προστασία και τη σωματική τους ακεραιότητα, τον έλεγχο καθαριότητας των σχολικών χώρων και οτιδήποτε έχει σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια των μαθητών (παρ. 1, άρθρο 12, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).
Ο ΣΕΠΕ Αμαρουσίου έχει επίσης ετοιμάσει έναν οδηγό για τα καθήκοντα και τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών
