Γιατί κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς συγγράμματα οι φοιτητές
Αυτή τη φορά το πρόβλημα προέκυψε καθώς το υπουργείο Παιδείας κάλεσε τους εκδότες να διανείμουν ηλεκτρονικά ένα μέρος των βιβλίων (το 25%) στους φοιτητές. Μάλιστα τους κάλεσε να το κάνουν αυτό μέχρι τον Μάιο του 2022, διαφορετικά δεν θα τους δοθεί η δυνατότητα να δώσουν ούτε και αυτά που υπάρχουν σε έντυπη μορφή.
Η απαίτηση για την ηλεκτρονική διανομή συγγραμμάτων πυροδότησε την αντίδραση των εκδοτών οι οποίοι υποστηρίζουν ότι δεν θα διανείμουν ηλεκτρονικά συγγράμματα προς τους φοιτητές, χωρίς να διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχει παράνομη αναπαραγωγή και διανομή από οποιονδήποτε επίδοξο hacker και ως εκ τούτου ζητούν τη «θωράκιση» τους.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Παιδείας, απαντά ότι «επιδιώκει να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να επιλέξουν το σύγγραμμα που επιθυμούν σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, όπως πάντα δωρεάν για όλους» και ότι «η θεσμοθέτηση του ηλεκτρονικού συγγράμματος θα συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας».
Η ανακοίνωση των εκδοτών
Δεδομένης της βέβαιης παράνομης αναπαραγωγής και διακίνησης (όλα τα ηλεκτρονικά βιβλία αναπαράγονται παρανόμως) και της τεράστιας απώλειας εσόδων από την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των συγγραφέων, οι οποίοι δεν θα έχουν επιπλέον κίνητρο προς συγγραφή νέων βιβλίων, οι Έλληνες εκδότες αρνούνται να υποκύψουν στον εκβιασμό και να θέσουν στη διάθεση του Υπουργείου τα συγγράμματά τους ηλεκτρονικά, χωρίς την απαιτούμενη ασφάλεια.
Με αυτόν τον εκβιασμό το Υπουργείο Παιδείας στερεί κατ’ ουσίαν από τους φοιτητές την πρόσβαση στο δωρεάν βιβλίο, αφού θέτει ως προϋπόθεση διανομής έντυπων συγγραμμάτων την άνευ ασφάλειας παράδοση των ηλεκτρονικών. Συγκεκριμένα, ο Γ.Γ. του Υπουργείου Παιδείας, κ. Απόστολος Δημητρόπουλος, κάλεσε τον Σύλλογο Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου (ΣΕΕΒΙ) και τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) να συζητήσουν με τους τεχνικούς συμβούλους του Υπουργείου τη διασφάλιση των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων.
Ως λύση προστασίας το Υπουργείο μάς παρουσίασε το Σύστημα Διαχείρισης Ψηφιακών Δικαιωμάτων (DRM) γνωστής εταιρείας. Οι εκδότες από την πλευρά μας παρουσιάσαμε τεκμήρια στον κ. Γ.Γ. βάσει των οποίων αποδεικνύεται ότι το εν λόγω σύστημα «σπάει» με ένα κλικ. Όταν ζητήσαμε χρόνο για να επεξεργαστούμε τεχνικές λύσεις που θα διασφαλίσουν το περιεχόμενο των βιβλίων μας, ο κ. Γ.Γ. αρνήθηκε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μάλιστα έθεσε αντ’ αυτού τελεσίγραφο, σύμφωνα με το οποίο, για να μπορέσουν οι φοιτητές να έχουν πρόσβαση στα δωρεάν συγγράμματα, πρέπει οι εκδότες να υποκύψουν στον εκβιασμό και να παραδώσουν τα βιβλία τους βορά στην πειρατεία!
Ως Έλληνες πολίτες και εκδότες συμμεριζόμαστε τις απόψεις του Υπουργείου περί παροχής ηλεκτρονικού βιβλίου, όμως τέτοιου είδους παροχή στερείται νοήματος δίχως την προηγούμενη διασφάλιση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Πιστεύουμε ότι η Πολιτεία οφείλει να προασπίζει το συμφέρον της επιστήμης εν γένει, η οποία συμβάλλει στην προαγωγή του Ανθρώπου. Η μοναδικότητα του επιστημονικού συγγράμματος όπως και κάθε άλλου πνευματικού δημιουργήματος χρήζει της προστασίας που αφορά την πνευματική ιδιοκτησία. Αν χαθεί η προστασία αυτή, τότε θα χαθεί και το κίνητρο για νέες εκδόσεις, αφού τα συγγράμματα θα διαρρέουν στο διαδίκτυο παράνομα, ενδεχόμενο το οποίο θα οδηγήσει σε αποεπιστημονικοποίηση της χώρας.
H απάντηση του υπουργείου Παιδείας
Ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης Αποστόλης Δημητρόπουλος έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με έκπληξη διάβασα την ανακοίνωση του Συνδέσμου Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου (ΣΕΕΒΙ) περί δήθεν κατάργησης των δωρεάν συγγραμμάτων που διανέμονται στους φοιτητές, όταν η πραγματικότητα είναι ότι το Υπουργείο Παιδείας επιδιώκει να δώσει τη δυνατότητα στους φοιτητές να επιλέξουν το σύγγραμμα που επιθυμούν σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, όπως πάντα δωρεάν για όλους! Η ανακοίνωση προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς το τελευταίο διάστημα το Υπουργείο Παιδείας βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τους εκπροσώπους των εκδοτών για το θέμα και έχει παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων, με βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές (DRM), τις οποίες άλλωστε χρησιμοποιούν και οι Έλληνες εκδότες που διαθέτουν βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή στην ελληνική αγορά.
Το Υπουργείο Παιδείας, μάλιστα, στην τελευταία επικοινωνία με τους εκδότες, κατέστησε απολύτως σαφές ότι περιμένει και τις δικές τους προτάσεις για την διασφάλιση των πνευματικών δικαιωμάτων και της ασφάλειας των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων, κάτι που άλλωστε αποτελεί προτεραιότητα και για το ίδιο το Υπουργείο. Είναι όμως προφανές ότι κάθε διαδικασία διαλόγου πρέπει να έχει ένα χρονικό όριο ολοκλήρωσης. Στην περίπτωση αυτή, το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του διαλόγου καθορίζεται από την ροή εργασιών για την χορήγηση των συγγραμμάτων σε έντυπη μορφή, που όπως όλοι οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν καλά, αρχίζει κάθε χρόνο τον Μάιο για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η θεσμοθέτηση του ηλεκτρονικού συγγράμματος θα συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας και στην περαιτέρω ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των φοιτητών. Τέλος, θα είναι επωφελής για τον τεχνολογικό μετασχηματισμό του κλάδου του βιβλίου και στη χώρα μας»
πηγή:ethnos