Στον «αέρα» οι εξετάσεις της «ελληνικής PISA»

Τόσο η ΟΛΜΕ όσο και η ΔΟΕ έχουν προκηρύξει πανελλαδική 3ωρη στάση εργασίας (8-11 π.μ.) την ημέρα αυτή καλώντας τα μέλη της να μην συμμετάσχουν στις διαδικασίες διεξαγωγής του ελληνικού προγράμματος PISA. Επίσης, καλούν τις ΕΛΜΕ της χώρας να προκηρύξουν, όπου χρειάζεται, συμπληρωματική 3ωρη στάση (11-2 μ.μ.) και να ενημερώσουν άμεσα τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων των εμπλεκομένων σχολείων για τις συνέπειες του προγράμματος PISA. Να σημειωθεί πως οι εξετάσεις είναι υποχρεωτικές για τα σχολεία που έχουν επιλεγεί, καθώς κύριος στόχος είναι σύμφωνα με το Υπ. Παιδείας η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών που βρίσκονται στο τέλος της Υποχρεωτικής τους Εκπαίδευσης. Εκπαιδευτικοί όμως θεωρούν ότι το πρόγραμμα αυτό έχει δεχτεί σοβαρή κριτική παγκοσμίως με βασικά επιχειρήματα, μεταξύ άλλων, ότι η χρησιμοποίησή του ως ερευνητικού εργαλείου οδηγεί σε έναν ακραίο και αφόρητο ανταγωνισμό ανάμεσα στην εκπαιδευτική κοινότητα, αντιστρατεύεται βασικές παιδαγωγικές αρχές ενός ανθρωπιστικού σχολείου, οδηγεί σε κατηγοριοποίηση και κατάταξη των σχολείων, των μαθητών/μαθητριών αλλά και των εκπαιδευτικών, ενώ προσανατολίζει τη διδασκαλία σε προσχεδιασμένα μαθήματα και ενισχύει τη στείρα αποστήθιση σε βάρος της κριτικής και δημιουργικής μάθησης».
Πάντως το Υπ. Παιδείας για τις συγκεκριμένες εξετάσεις έδωσε στη δημοσιότητα δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις αναφέροντας ότι τα θέματα περιλαμβάνουν «τις βασικές γνώσεις που οι μαθητές πρέπει να έχουν κατακτήσει στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο», «οι μαθητές δεν χρειάζονται καμία προετοιμασία για να συμμετέχουν στις εξετάσεις, δεν βαθμολογούνται» και ότι «δεν έχουν σχέση οι διαγνωστικές εξετάσεις με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ή του εκπαιδευτικού έργου».
Παρενθετικά να σημειώσουμε πως τα σχολεία που επιλέγησαν, εκ των οποίων 10 της Λάρισας, αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα από το σύνολο της χώρας, ανά βαθμίδα εκπαίδευσης και είναι υποχρεωτικό να συμμετάσχουν στις εξετάσεις. Πρόκειται για το 30ό Δημοτικό Φαρσάλων, το 16 Δημοτικό Λάρισας, τα Γυμνάσια Βερδικούσιας, Φαρσάλων, Αργυροπουλίου, Αμπελώνα, Νίκαιας, 2ο Λάρισας, το Γυμνάσιο και Λύκειο Κρανέας και το Μουσικό Σχολείο (Γυμνάσιο-Λύκειο) Λάρισας.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
* Τι είναι η «Ελληνική PISA»;
– Πρόκειται για εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα για μαθητές και μαθήτριες της ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού και της Γ’ τάξης Γυμνασίου στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών, οι οποίες στοχεύουν στην έγκυρη και αξιόπιστη διάγνωση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών και μαθητριών μας, σύμφωνα με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.
* Πότε θα γίνουν οι εξετάσεις και σε πόσα σχολεία;
Οι εξετάσεις θα διεξαχθούν την Τετάρτη 18 Μαΐου 2022 σε εθνικό επίπεδο. Θα συμμετάσχουν 6.000 μαθητές από 600 σχολεία της χώρας, 300 Δημοτικά και 300 Γυμνάσια.
* Πώς έγινε η επιλογή των σχολείων;
Στις διαγνωστικές εξετάσεις παίρνουν μέρος σχολεία από όλες τις περιφέρειες της χώρας. Η επιλογή έγινε από Επιστημονική Επιτροπή με στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Περιλαμβάνονται μονοθέσια-ολιγοθέσια-πολυθέσια Δημοτικά και μικρά-μεσαία-μεγάλα Γυμνάσια. Στόχος ήταν το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό όλων των σχολείων της χώρας, έτσι ώστε να συμμετέχουν μαθητές που φοιτούν σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα με διαφορετικές συνθήκες.
* Θα βγουν αποτελέσματα ανά σχολείο;
– Όχι. Τα φύλλα απαντήσεων των μαθητών εκτός από το ότι είναι ανώνυμα, περιέχουν μόνο την πληροφορία της περιφέρειας όπου ανήκει κάθε σχολείο, δηλαδή όταν θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, θα γνωρίζουμε πώς τα πήγαν οι μαθητές της Αττικής, της Ηπείρου, του Νοτίου Αιγαίου κλπ.
* Έχουν σχέση οι διαγνωστικές εξετάσεις με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ή του εκπαιδευτικού έργου;
– Όχι. Εκτός από το γεγονός ότι δεν θα υπάρχουν στοιχεία για συγκεκριμένα σχολεία ή εκπαιδευτικούς, το αποτέλεσμα των εξετάσεων θα απεικονίζει μόνο ποιες γνώσεις κατέκτησαν. Δεν θα δημιουργηθεί λίστα κατάταξης ούτε αριστείας.
* Επιβαρύνονται οι μαθητές με στρες εξετάσεων;
– Όχι. Οι μαθητές δεν χρειάζονται καμία προετοιμασία για να συμμετέχουν στις εξετάσεις, δεν βαθμολογούνται, δεν κρίνεται η εισαγωγή τους σε επόμενη βαθμίδα, δεν συναγωνίζονται μεταξύ τους ποιος θα είναι ο καλύτερος, δεν πρόκειται να καταλάβουν κάποια θέση. Οι διαγνωστικές εξετάσεις δεν είναι εξετάσεις αριστείας.
* Τι περιλαμβάνουν τα θέματα;
Τις βασικές γνώσεις που οι μαθητές πρέπει να έχουν κατακτήσει στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Τα θέματα είναι οικεία για τους μαθητές, στο ύφος των σχολικών βιβλίων και όσων έχουν διδαχθεί αυτά τα χρόνια. Οι διαγνωστικές εξετάσεις δεν έρχονται να αιφνιδιάσουν τους μαθητές με θέματα που δεν τα έχουν ξαναδεί. Στη σχετική ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (http://iep.edu.gr /el/arxiki-eedx) μπορεί ο καθένας να δει παραδείγματα των θεμάτων.
* Ποιοι καθορίζουν τα θέματα;
– Εκπαιδευτικοί θα τα καθορίσουν, οι οποίοι επελέγησαν από το ΙΕΠ, μετά από ανοιχτή πρόσκληση, μεταξύ αυτών που διδάσκουν σήμερα σε σχολεία, ούτως ώστε τα θέματα να έχουν άμεση σχέση με τη σχολική πραγματικότητα. Παράλληλα, εννεαμελής Επιστημονική Επιτροπή έδωσε σαφείς και αναλυτικές οδηγίες για την εκπόνηση των θεμάτων.
* Ποιος ο στόχος των εξετάσεων αυτών;
– Ο στόχος τους είναι να βελτιώνουμε το εκπαιδευτικό σύστημα βάσει συγκεκριμένων δεδομένων. Θα μάθουμε τι έχουν κατακτήσει οι μαθητές, τι έχουν κατανοήσει καλά από τα σχολικά εγχειρίδια και τι είναι εκείνο που τους δυσκολεύει και πόσο. Με τις πληροφορίες αυτές θα μπορέσουν να γίνουν διορθωτικές παρεμβάσεις τόσο σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας όσο και στα Προγράμματα Σπουδών.
* Έχουν ξαναγίνει τέτοιες εξετάσεις στην Ελλάδα ή στην Ευρώπη;
– Η Ελλάδα αποτελεί από τις ελάχιστες εξαιρέσεις της ΕΕ που ως τώρα δεν συλλέγουν (α) συστηματικά, (β) σε ένα θεσμικά κατοχυρωμένο πλαίσιο και (γ) σε εθνικό επίπεδο στοιχεία για την ποιότητα της εκπαίδευσης και δεν διεξάγουν εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα. Από το 2009 και μετά, η συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών έχει σταδιακά θεσμοθετήσει εξετάσεις για την αποτίμηση και διασφάλιση ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος: Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Σουηδία, Κύπρος, Τσεχία, μεταξύ άλλων. Με τη θεσμοθέτηση της «Ελληνικής PISA», η χώρα μας θα ανήκει στην κατηγορία χωρών που χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος σε εθνικό επίπεδο.