Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) για πολλοστή φορά εκφράζει την απογοήτευση και την αγανάκτηση της ερευνητικής κοινότητας για δύο ακόμη νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης που απαξιώνουν τα Ερευνητικά Κέντρα (ΕΚ), τους Ερευνητές και γενικότερα τον ερευνητικό ιστό της χώρας.
Αναγνώριση προϋπηρεσίας Ερευνητών και Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ)
Για μία ακόμη φορά το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝΕ) δεν συμπεριέλαβε τη ρύθμιση για την αναγνώριση προϋπηρεσίας Ερευνητών και Ειδικών Λειτουργικών Επιστημόνων (ΕΛΕ) στο πρόσφατα ψηφισμένο νομοσχέδιό του. Παρά την προσχηματική υποστήριξη από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΝΕ, η σχετική ρύθμιση που υπήρχε στο αρχικό κείμενο του σ/ν «αφαιρέθηκε», όταν αυτό κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή με την αιτιολόγηση ότι δεν έγινε δεκτή από το ΓΛΚ. Στη διάρκεια της συζήτησης του σ/ν στη Βουλή, το ΥΠΑΝΕ κατέθεσε «άλλες τροπολογίες» (άρθρο 95[1]), αρνήθηκε όμως να κάνει δεκτή την τροπολογία που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και περιλάμβανε τη σχετική ρύθμιση, την οποία είχε προτείνει η ΕΕΕ με επιστολή της προς την Ολομέλεια της Βουλής.
Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) έχει ήδη ρυθμίσει την αναγνώριση της προϋπηρεσίας για χιλιάδες μέλη ΔΕΠ των ΑΕΙ (Ν. 4957/2022), αλλά το ΥΠΑΝΕ αρνείται το αντίστοιχο αίτημα για τους Ερευνητές και ΕΛΕ των ΕΚ. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝΕ εμπαίζει για μία ακόμη φορά την ερευνητική κοινότητα της χώρας!
Ίδρυση νέων «Κέντρων Έρευνας» και μετατάξεις Ερευνητών των ΕΚ&Ι σε Κέντρα Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών
Η παραδοξολογία συνεχίζεται και επιβεβαιώνεται με τη συναίνεση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΝΕ στο άρθρο 35 του υπό διαβούλευση σ/ν του ΥΠΑΙΘ για τη Σχολική Βία «Ζούμε Αρμονικά Μαζί – Σπάμε τη Σιωπή»: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις»[2]:
«Άρθρο 35 Μεταβατικές διατάξεις Κεφαλαίου Α΄ 1.
Κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, ερευνητές των Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (Α΄ 258) και μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) μετατάσσονται στα Κέντρα Έρευνας που συνιστώνται με τα άρθρα 17 έως 19 του παρόντος και στα λοιπά Κέντρα Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών, με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Παιδείας και Θρησκευμάτων και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, …………….., μετά από αίτησή τους, που υποβάλλεται στην Ακαδημία Αθηνών και εγκρίνεται από τη Σύγκλητό της, ………… Από την ολοκλήρωση της μετάταξής τους, λαμβάνουν τις αποδοχές των ερευνητών της Ακαδημίας Αθηνών με αναγνώριση της με οποιαδήποτε σχέση προϋπηρεσίας ……….»
Το παραπάνω άρθρο είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αλλοπρόσαλλης νομοθέτησης για τρεις λόγους:
Για τη μετάταξη Ερευνητών των ΕΚ της ΓΓΕΚ στα Κέντρα Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών χρειάζεται μόνο η έγκριση της Συγκλήτου της Ακαδημίας. Τα Διοικητικά Συμβούλια των ΕΚ δεν θα έχουν την αρμοδιότητα να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τις μετατάξεις των Ερευνητών τους.
Η μετάταξη Ερευνητών των ΕΚ της ΓΓΕΚ στα Κέντρα Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών, αν υλοποιηθεί, θα οδηγήσει στην απογύμνωση και υποβάθμιση των ΕΚ της ΓΓΕΚ και του έργου που παράγουν, φαινομενικά προς όφελος των Κέντρων Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών. Στην πραγματικότητα θα οδηγήσει στην απαξίωση των ΕΚ της ΓΓΕΚ και, ταυτόχρονα, δεν θα αναβαθμίσει τα Κέντρα της Ακαδημίας, αφού αυτά δεν διαθέτουν την απαιτούμενη εμπειρία, τεχνογνωσία ούτε τις ερευνητικές υποδομές.
Το πλέον παράδοξο είναι ότι για τους ίδιους τους Ερευνητές, αν παραμείνουν στα ΕΚ της ΓΓΕΚ, δεν θα αναγνωρίζεται η προϋπηρεσία τους ενώ, αν μεταταχθούν στα Κέντρα Έρευνας της Ακαδημίας, θα αναγνωρίζεται. Σε αυτό (και στα παραπάνω) έχει συναινέσει και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝΕ !!!
Πρόκειται για άγνοια ή για αδιαφορία ή για σχέδιο διάλυσης του κύριου ερευνητικού ιστού της χώρας;
iii. Ίδρυση νέων «Κέντρων Έρευνας» της Ακαδημίας Αθηνών με αντικείμενα υφιστάμενων ΕΚ
Η αλλοπρόσαλλη νομοθέτηση συνεχίζεται και με τα Άρθρα 17, 18 και 19 του παραπάνω, υπό διαβούλευση σ/ν του ΥΠΑΙΘ. Με τα άρθρα 17 και 18 συστήνονται το Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας και Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία αντίστοιχα. Με το άρθρο 19 συστήνεται Κέντρο Έρευνας Φυσικών Καταστροφών και Διαχείρισης Κρίσεων (Κ.Ε.Φ.Κ.).
Ειδικότερα, τα αντικείμενα του Κέντρου Έρευνας Φυσικών Καταστροφών και Διαχείρισης Κρίσεων περιλαμβάνουν κάθε φυσική καταστροφή στην Ελλάδα, ιδίως σεισμούς, τσουνάμι, πλημμύρες, πυρκαγιές, την ενοποίηση όλων των σταθμών συλλογής δεδομένων και τη δημιουργία και διαχείριση κέντρου συλλογής δεδομένων μέσης στάθμης θάλασσας και θερμοκρασίας.
Τα αντικείμενα του Κ.Ε.Φ.Κ. επικαλύπτονται απόλυτα με ερευνητικά αντικείμενα:
- του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), το οποίο λειτουργεί και συντονίζει το Εθνικό Σεισμολογικό Δίκτυο, το Εθνικό Δίκτυο Επιταχυνσιογράφων, το Εθνικό Γεωδαιτικό Δίκτυο, το Κέντρο Έγκαιρης Προειδοποίησης Τσουνάμι, σε συνεργασία με τον ΟΑΣΠ και τους σεισμολογικούς φορείς της χώρας (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Παν/μιο Πάτρας, Παν/μιο Κρήτης, ΙΤΣΑΚ, ΕΛΚΕΘΕ, ΕΜΠ κ.λπ.)
- της μονάδας METEO και του Κέντρου BEYOND του ΕΑΑ για την παρακολούθηση πλημμυρών και πυρκαγιών καθώς και Τμημάτων του ΕΚΠΑ, ΑΠΘ και του ΕΜΠ, που διαθέτουν μακροχρόνια εμπειρία και τεχνογνωσία.
- του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, με μακροχρόνια εμπειρία, τεχνογνωσία και υποδομές (π.χ. Σύστημα ΠΟΣΕΙΔΩΝ) για την παρακολούθηση της στάθμης θάλασσας, της θερμοκρασίας και πολλών άλλων παραμέτρων του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Είναι φανερό ότι: i) η ίδρυση των τριών νέων Κέντρων Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών δεν έχει προκύψει από κανενός είδους Εθνικό Ερευνητικό Σχεδιασμό, ώστε να αποφεύγονται οι αλληλοεπικαλύψεις με υπάρχοντα ΕΚ&Ι, ii) δεν έχει υπάρξει καμία συζήτηση και συντονισμός με τα υπάρχοντα ΕΚ και ΑΕΙ ούτε με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας & Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), ώστε να εντάσσονται σε μια μακροπρόθεσμη εθνική στρατηγική έρευνας και επιχειρησιακής δράσης και iii) δεν επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας και συσπείρωση ερευνητικών δυνατοτήτων.
Αντίθετα, σε συνέχεια της πρόσφατης σκανδαλώδους υπόθεσης ΤΑΛΩΣ, η ίδρυση των τριών νέων «Κέντρων Έρευνας» της Ακαδημίας Αθηνών, με τη συναίνεση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΝΕ, εξυπηρετεί για μία ακόμη φορά «προσωπικές φιλοδοξίες» και αποτελεί μία ακόμη ενέργεια διάσπασης δυνάμεων και αποδιοργάνωσης του ερευνητικού ιστού της χώρας.
Iv. Όλα οδηγούν στο «brain drain»!
Όλες οι παραπάνω πολιτικές επιλογές είναι εντελώς αντίθετες με την κυβερνητικές εξαγγελίες για ενίσχυση της Έρευνας και Καινοτομίας στη χώρα και υπονομεύουν κάθε έννοια λογικής και αξιολόγησης.
Η ΕΕΕ είχε έγκαιρα προειδοποιήσει ότι η βίαιη και αδικαιολόγητη μεταφορά της ΓΓΕΚ (πρώην ΓΓΕΤ) και του κύριου ερευνητικού ιστού της χώρας από το ΥΠΑΙΘ στο ΥΠΑΝΕ ήταν εντελώς αντίθετη με την αποδεδειγμένα επιτυχημένη διεθνή και Ευρωπαϊκή πρακτική και εμπειρία και νομοτελειακά θα οδηγούσε στην υποβάθμιση και απαξίωση του ερευνητικού προσωπικού και των ΕΚ. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης από το 2019 μέχρι σήμερα οδηγούν στην απαξίωση του Ερευνητικού Ιστού της χώρας !
Οι αποφάσεις είναι πολιτικές και οι ευθύνες θα βαρύνουν πολλαπλώς εκείνες/ους που τις λαμβάνουν και τις υλοποιούν!!!!
Η Κυβέρνηση δεν θέλει να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών, που ενώ βρέθηκαν σε δεινή οικονομική κατάσταση, χρησιμοποίησαν την Έρευνα και την Καινοτομία ως μέσο για την ανάπτυξή τους. Συνεχώς απαξιώνει την Έρευνα, ευτελίζει τους Ερευνητές και τους νέους επιστήμονες και τους ωθεί στο να φύγουν από την Ελλάδα, ενισχύοντας το «brain drain».
Τελικά, είχε δίκιο ο διεθνούς φήμης Ερευνητής Γ. Παπανικολάου, όταν το 1915 έλεγε:
«Αν έρθω στην Ελλάδα φοβάμαι ότι θα χαθώ. Ο Αμερικάνος ή ο Ευρωπαίος, όταν του πω ότι είμαι επιστήμων και δεν κάμνω τίποτα άλλο από το να ερευνώ, με θεωρεί όχι μόνο ως χρήσιμο στοιχείο αλλά ως κάτι ανώτερο από τους κοινούς ανθρώπους. Ο Έλλην με θεωρεί απεναντίας ως ένα άχρηστο ον, και όχι μόνο άχρηστον αλλά και επικίνδυνον. Αυτή είναι η εικόνα ενός κράτους σάπιου, ανίκανου να δημιουργήσει κάτι τι και να συνεισφέρει στη γενική πρόοδο της ανθρωπότητας. Όλα ξένα, όλα κλεμμένα. Όλα κατά μίμησην. Δεν είναι ντροπή;»
Τα συμπεράσματα δικά σας…
Για την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών
Η Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Μαρία A. Κωνσταντοπούλου Δημήτρης Σακελλαρίου
[1] https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/bcc26661-143b-4f2d-8916-0e0e…
[2] http://www.opengov.gr/ypepth/?p=6049
https://www.esos.gr/arthra/81795/paradoxologia-stin-ereyna-apaxiosi-gia-ta-ereynitika-kentra-ypovathmisi-gia-toys
