Ιδρύεται Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) στη Νεάπολη Λακωνίας που θα έχει Σχολή Πλοιάρχων και στην Κάλυμνο με Σχολή Μηχανικών. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για αξιωματικούς στο Εμπορικό Ναυτικό, συνεπώς φαίνεται λογικό. Μήπως δεν είναι τόσο λογικό όσο ακούγεται;
Με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής οι Σχολές του Εμπορικού Ναυτικού άδειασαν από σπουδαστές. Το 2022 οι μισές από τις προσφερόμενες θέσεις έμειναν κενές. Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας οι υποψήφιοι που αποκλείστηκαν δεν ήταν ικανοί να γίνουν Πλοίαρχοι ή Μηχανικοί στο Εμπορικό Ναυτικό. Και πώς θα πορεύονται τα καράβια μας; Η αυτόνομη οδήγηση είναι ακόμη μακριά αλλά και να έρθει πάλι θα χρειάζονται Πλοίαρχοι και Μηχανικοί. Αν οι εφοπλιστές δεν βρίσκουν Πλοιάρχους και Μηχανικούς θα αναζητήσουν πληρώματα από άλλες χώρες. Και τα δικά μας παιδιά θα μένουν άνεργα ή απασχολούμενα σε κακοπληρωμένες δουλειές, ενώ θα μπορούσαν να έχουν καλή εργασία με πολύ καλό μισθό.
Θα μου πείτε ότι αν δεν είναι ικανοί θα δημιουργηθούν προβλήματα και κίνδυνοι στα καράβια. Πράγματι αν δεν είναι ικανοί θα υπάρχει πρόβλημα. Η ικανότητά τους, όμως, κρίνεται από το βαθμό τους σε 4 μαθήματα στις Πανελλαδικές; Μήπως η ικανότητά τους ή μη θα πρέπει να κριθεί αρχικά από τη Σχολή του Εμπορικού Ναυτικού και τελικά από τους εργοδότες τους, που θα τους αξιολογήσουν επί τω έργω; Αν δεν είναι ικανοί δεν θα βρίσκουν δουλειά, διότι κανείς συνετός δεν θα τους εμπιστεύεται ένα καράβι. Τα κύρια προσόντα του Πλοιάρχου είναι, πιστεύω, η ηγεσία και οι γνώσεις. Δε νομίζω ότι αυτά αποτυπώνονται σε 4 γραπτά Πανελλαδικών Εξετάσεων, ώστε να αποκλείονται κάποιοι. Συνεπώς το φίλτρο επιλογής είναι πολύ πιθανό να είναι λανθασμένο και πιθανόν να αφήνει εκτός κάποιους ικανούς. Το γεγονός είναι ότι φέτος μόνο έμειναν 501 κενές θέσεις, δηλαδή το 48,45% των θέσεων. Το 2021 έμειναν 351 κενές θέσεις το 35,02% δηλαδή, όπως βλέπουμε στον Πίνακα.
Με τις εκατοντάδες κενές θέσεις την τελευταία διετία και την έλλειψη στελεχών που θα υπάρξει στο Εμπορικό Ναυτικό τα επόμενα χρόνια, ποια είναι η λύση που επιλέγει το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας; Μα η ίδρυση δύο ακόμη Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. Πρόκειται για τον σίγουρο τρόπο να αυξηθούν οι κενές θέσεις. Φυσικά έχουμε και σπατάλη χρημάτων διότι οι νέες σχολές απαιτούν κτιριακές υποδομές και προσωπικό, που θα πληρώνονται και δεν θα έχουν σπουδαστές. Παράλογο; Είναι λογικό να υπάρχει στην Κάλυμνο ΑΕΝ, θα μπορούσε να μεταφερθεί εκεί μία άλλη που εδρεύει σε άλλο μέρος. Στη Νεάπολη Λακωνίας, όμως, τι δουλειά έχει μία ΑΕΝ; Είναι λογικό η σχολή Πλοιάρχων να είναι στη Λακωνία και η σχολή Μηχανικών στην Κάλυμνο; Δεν πρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους και να συνεργάζονται οι Πλοίαρχοι και οι Μηχανικοί; Δεν είναι σπατάλη πόρων; Δεν δυσχεραίνει τη συνεργασία Πλοιάρχων και Μηχανικών;
Το πρόβλημα με τις κενές θέσεις δεν μπορεί να λυθεί διότι οι σχολές του Εμπορικού Ναυτικού επέλεξαν, ορθά εξ αρχής, το χαμηλότερο δυνατό συντελεστή για τον υπολογισμό της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), το 0,8. Δεν γίνεται να μειωθεί άλλο, συνεπώς θα μένουν πολλές κενές θέσεις κάθε χρόνο. Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας θέλει, αλλά το Υπουργείο Παιδείας δεν το αφήνει να αποκτήσουμε περισσότερους αξιωματικούς στο Εμπορικό μας Ναυτικό.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στις Στρατιωτικές Σχολές. 199 κενές θέσεις έμειναν το 2022, εκ των οποίων 139 στην Ευελπίδων, 16 στους Ναυτικούς Δοκίμους και 42 στους Υπαξιωματικούς του Στρατού. Το 2021 είχαν μείνει 103 κενές θέσεις στην Ευελπίδων. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε επιλέξει τον υψηλότερο δυνατό συντελεστή για την ΕΒΕ στη Σχολή Ευελπίδων (το 1,2) που έδωσε ΕΒΕ 14,25 το 2022 και 14,38 το 2021. Μετά τις 103 κενές θέσεις το 2021, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν έκανε κάποια αλλαγή με αποτέλεσμα οι κενές θέσεις σχεδόν να διπλασιαστούν. Αναγκάστηκε, λοιπόν, να μειώσει το συντελεστή από 1,2 σε 1 στην Ευελπίδων και από 1,2 σε 0,9 στη Ναυτικών Δοκίμων για το 2023, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την έλλειψη των 242 αξιωματικών στην Ευελπίδων και τους 16 της Ναυτικών Δοκίμων της διετίας 2021 με 2022.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κλειδί. Όταν θέλεις Πλοιάρχους στο Εμπορικό Ναυτικό ή Αξιωματικούς στο Στρατό, θα πάρεις τόσους όσους σου χρειάζονται από τους διαθέσιμους. Αν δεν υπάρχουν διαθέσιμοι τόσοι πολλοί και ικανοί όσους χρειάζεσαι θα κάνεις εκπτώσεις ρίχνοντας τις απαιτήσεις σου, διότι δεν μπορεί να καράβια να μείνουν χωρίς Πλοιάρχους και ο Στρατός χωρίς Αξιωματικούς. Θα πορευτείς με τους καλύτερους από τους διαθέσιμους. Ακριβώς αυτό είναι το νόημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Είναι ένας διαγωνισμός συμπλήρωσης θέσεων, όπου επιλέγονται οι καλύτεροι, από τους διαθέσιμους, για να καλύψουν τις προσφερόμενες θέσεις. Όταν ξέρεις πόσους χρειάζεσαι τα πράγματα είναι απλά. Δεν χρειάζεται, ούτε χωράει καμία ΕΒΕ. Αν δεν ξέρεις πόσους χρειάζεσαι, αλλά ο αριθμός τους είναι προϊόν συμβιβασμών και κοινωνικής πολιτικής και όχι σχεδιασμού και δυνατοτήτων, τότε εφευρίσκεις άλλους τρόπους για να “φέρεις” τον αριθμό των φοιτητών στο επιθυμητό αριθμό.
Πηγή: Στράτος Στρατηγάκης – www.stadiodromia.gr
