Εάν εισαχθεί στο σχολείο ένα παιδί που αντιμετωπίζει δυσκολίες στον λόγο ή/και στην ομιλία, οι οποίες δεν έχουν αναγνωριστεί, ο δάσκαλος της τάξης είναι το άτομο το οποίο μπορεί να αντιληφθεί τις δυσκολίες ανάλογα με τις δεξιότητες και τις γνώσεις του.
Επειδή οι δυσκολίες λόγου και ομιλίας μπορεί να είναι ήπιες και να μην γίνονται εμφανείς, η απόφαση να παραπεμφθεί ένα παιδί για λογοθεραπευτική αξιολόγηση μπορεί να μην είναι πάντα εύκολη για τον δάσκαλο της τάξης. Για παράδειγμα, στην ηλικία των 4-5 ετών ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν:
- Η ομιλία είναι καθαρή και εάν γίνεται αντιληπτή
- Η ομιλία γίνεται καταληπτή όταν το παιδί είναι ενθουσιασμένο ή προσπαθεί να παράγει μια μεγάλη πρόταση
- Χρησιμοποιεί κατάλληλη ένταση φωνής όταν μιλάει
- Παραλείπει τα αρχικά και τελικά σύμφωνα
- Αρθρώνει σωστά τα συμπλέγματα στην αρχή της λέξης
- Παράγει σωστά πολυσύλλαβες λέξεις
Όσον αφορά στη γραμματική, ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν το παιδί:
- Χρησιμοποιεί άρθρα
- Χρησιμοποιεί συνδέσμους, για την ένωση προτάσεων
- Χρησιμοποιεί σωστά τον ενεστώτα και τον αόριστο
- Χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό αριθμό
- Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες
- Παράγει άρνηση
- Κάνει ερωτήσεις με τα «τι», «ποιος», «που»
Σχετικά με το περιεχόμενο της γλώσσας και συγκεκριμένα την προσοχή και κατανόηση θα πρέπει να ελεγχθεί εάν το παιδί:
- Ακούει προσεκτικά μια απλή ιστορία
- Είναι ικανό να ακολουθεί ιστορίες οι οποίες δεν συνοδεύονται από εικόνες
- Ακολουθεί απλές εντολές
- Κατανοεί λέξεις που σχετίζονται με τον χρόνο (χθες, σήμερα, το απόγευμα)
- Κατανοεί λέξεις που εκφράζουν συναισθήματα
- Κατηγοριοποιεί αντικείμενα
Στο λεξιλόγιο και στον εκφραστικό λόγο ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν το παιδί:
- Έχει εμπλουτισμένο λεξιλόγιο
- Κατανοεί σχήματα και μεγέθη
- Χρησιμοποιεί τον συγκριτικό βαθμό
- Συνοψίζει το περιεχόμενο των ιστοριών
- Περιγράφει μια αλληλουχία γεγονότων
Επίσης, εάν το παιδί:
- Είναι πρόθυμο να συμμετάσχει σε συζήτηση
- Ανταλλάσσει τους ρόλους του ομιλητή-ακροατή στη συζήτηση
- Χρησιμοποιεί μη λεκτικούς τρόπους για να κερδίσει την προσοχή των άλλων
- Συμπληρώνει τα λεγόμενά του με μη λεκτικά στοιχεία (χειρονομίες)
- Ξεκινά μια συζήτηση
- Απαντά κατάλληλα και σχετικά σε ερωτήσεις
