Οι «φυλές» των γονέων και το αναγκαίο κακό Διαδίκτυο
Υποχωρεί σταδιακά η τεχνοφοβία του Internet στη χώρα μας. Παράλληλα, όμως, υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που το χαρακτηρίζει «αναγκαίο κακό», ειδικά μεταξύ των γονέων ανήλικων τέκνων. Ερευνα που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες δείχνει ότι η πλειονότητα των γονέων (74%) με παιδιά 5 έως 18 ετών θεωρεί ότι τα πλεονεκτήματα του Διαδικτύου είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Μάλιστα, οι γονείς δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν το Διαδίκτυο πολύτιμο εργαλείο, απαραίτητο όσο εκείνο της γνώσης της γραφής, της ανάγνωσης και της αριθμητικής στις αρχές του 20ού αιώνα.
Τα δημογραφικά στοιχεία δείχνουν ακόμη ότι όσο μεγαλύτερα είναι τα παιδιά (15-18) τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό των γονιών που έχουν θετική στάση στο Διαδίκτυο. Αντίθετα, οι γονείς παιδιών μικρότερης ηλικίας είναι οι πιο «ανήσυχοι» και ειδικά εκείνοι που τα παιδιά τους διέρχονται την περίοδο των 9 έως 14 ετών. «Σε ακόμη πιο μικρές ηλικίες, ο έλεγχος είναι πιο ασφυκτικός και ο γονέας αισθάνεται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη», παραδέχεται ο Δημήτρης Μαύρος, επικεφαλής της εταιρείας MRB που πραγματοποίησε τη σχετική έρευνα. Τέλος, όσο πιο ψηλό είναι το μορφωτικό και βιοτικό επίπεδο ενός γονιού τόσο μεγαλύτερη είναι η εμπιστοσύνη που έχει στο νέο μέσο του Διαδικτύου.
Ολα αυτά, όμως, δεν σημαίνουν ότι οι γονείς δεν ανησυχούν. Πάνω από το 55% των γονέων λέει ότι ανησυχεί, όχι όμως για τους προφανείς λόγους που θα νόμιζε κάποιος, π.χ. σεξουαλική παρενόχληση, εξαπάτηση, bullying κ.λπ. Συγκεκριμένα, με σειρά προτεραιότητας, τα θέματα που απασχολούν κατά κύριο λόγο τους γονείς είναι: η υπερβολική ενασχόληση εις βάρος άλλων δραστηριοτήτων (78%), η έκθεση σε ακατάλληλο/επιβλαβές υλικό/περιεχόμενο (71%), η κλοπή προσωπικών δεδομένων ή πληροφοριών (69%), η σεξουαλική παρενόχληση (68%), η επικοινωνία με αγνώστους με σκοπό την αποπλάνηση (65%), η παρενόχληση/bullying (63%) κ.ά.
Δύο νεαροί πέφτουν εξαντλημένοι στο πληκτρολόγιό τους κατά τη διάρκεια video game διαγωνισμού στην Ελβετία. Στην Ελλάδα, οι γονείς χαρακτηρίζουν «αναγκαίο κακό» τη δραστηριοποίηση των παιδιών τους, ηλικίας από 5 έως 18 ετών, στο Διαδίκτυο, κρίνοντας ότι τα πλεονεκτήματα είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα.
«Αν χωρίζαμε τους γονείς ανάλογα με τη στάση τους απέναντι στο Ιντερνετ, θα συναντούσαμε τρεις “φυλές”», αναφέρει ο κ. Μαύρος. Πρόκειται για τους «Ανήσυχους» (50% του δείγματος), τους «Σκεπτικούς» (32%) και τους «Ηρεμους» (18%). Η τελευταία κατηγορία εντοπίζεται κυρίως σε όσους έχουν πιο μεγάλες ηλικίες παιδιών (15-18 ετών), ενώ η πρώτη κατηγορία στις ενδιάμεσες (9-14 ετών). Κάθε «φυλή» έχει και διαφορετικούς προβληματισμούς. Οι «Ηρεμοι» φοβούνται κυρίως τον εθισμό, οι «Σκεπτικοί» την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, την κλοπή προσωπικών δεδομένων, τη σεξουαλική παρενόχληση κ.ά. Τέλος, οι «Ανήσυχοι» φοβούνται περισσότερο την παρενόχληση, τη συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με ανθρώπους που γνωρίστηκε μέσα στο Internet, την κλοπή-απάτη κ.ά. Κατά τον κ. Μαύρο, η ελληνική κοινωνία, παρόλο που σταδιακά αλλάζει γνώμη για το Internet, σε σημαντικό βαθμό συνεχίζει να θεωρεί το Διαδίκτυο «αναγκαίο κακό».
Ο γονικός έλεγχος
Η έρευνα της MRB παρουσιάζει πολλαπλά στατιστικά στοιχεία σχετικά με την πρόσβαση των παιδιών στο Διαδίκτυο, δίνοντας όμως έμφαση στον γονικό έλεγχο που ασκείται στη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Βασικό συμπέρασμα είναι ότι εν γένει απουσιάζει ο συστηματικός έλεγχος της πρόσβασης των παιδιών στο Διαδίκτυο από τους γονείς. Μόνον το 42% των γονέων χρησιμοποιεί εργαλεία ελέγχου της χρήσης του Διαδικτύου και οι περισσότεροι από αυτούς (64%) συνήθως ελέγχουν το ιστορικό του φυλλομετρητή (web browser) του Η/Υ ή του κινητού. Πολλοί λίγοι είναι οι γονείς που ως μέτρο πρόληψης κάνουν χρήση εργαλείων για απαγόρευση εισόδου σε υπηρεσίες/ιστοτόπους (5,5% του δείγματος), ενώ ακόμη μικρότερο είναι το ποσοστό που ελέγχει το προφίλ των συνομιλητών του παιδιού στο Διαδίκτυο (5%).
Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο της νέας καμπάνιας της Cosmote, σχετικά με τα νέα πακέτα Cosmote Family. Τα νέα πακέτα ενσωματώνουν εργαλεία γονικού ελέγχου της χρήσης του κινητού και της πρόσβασης στο Internet. Εν γένει, το εργαλείο προσφέρεται για μία πιο επισταμένη «παρακολούθηση» των ανηλίκων στη χρήση του κινητού τηλεφώνου τους, που πλέον αναγνωρίζεται ως η κύρια συσκευή εισόδου στο Διαδίκτυο.