Τα 4 στάδια στην ανατροφή των παιδιών
Θα έχετε σίγουρα ακουστά τη διάσημη υπομονή και σοφία των Θιβετιανών. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να συστηθούμε και με τη θεωρία του μειλίχιου λαού ως προς τα παιδιά και την ανατροφή τους. Όταν μιλάμε για παιδιά, κάθε οπτική μπορεί να φανεί χρήσιμη και κάθε φιλοσοφία έχει σημεία άξια αναφοράς.
Βρήκαμε ένα κείμενο που παρουσιάζει τη φιλοσοφία των Θιβετιανών πάνω στο ζήτημα της ανατροφής της ανθρώπινης ζωής, το μεταφράσαμε και σας το παρουσιάζουμε:
Στάδιο 1: 0-5 ετών
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι γονείς πρέπει να μιλούν στο παιδί σαν να είναι «βασιλιάς» ή «βασίλισσα». Πρέπει να μετριάζουν τα «όχι» τους και να μην τιμωρούν το παιδί.
Σ’ αυτήν την ηλικία τα παιδιά είναι περίεργα, δραστήρια και έτοιμα να ανακαλύψουν τον κόσμο. Δεν έχουν, όμως, ακόμη αρκετές εμπειρίες-μαθήματα ζωής γι’ αυτό κι αδυνατούν να φτάσουν σε λογικά συμπεράσματα και ορθές επιλογές. Επομένως, όταν κάνουν κάτι λάθος ή επικίνδυνο, δεν έχει νόημα να αντιδρούμε επιθετικά κι επικριτικά, αλλά να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε και να προτείνουμε εναλλακτικές ή να αποσπάσουμε την προσοχή τους. Η γλώσσα που μιλούν αυτήν την περίοδο τα παιδιά είναι η γλώσσα των συναισθημάτων. Αν υπερπροστατεύετε το παιδί απαγορεύοντας διαρκώς διάφορα πράγματα, τότε καλλιεργείται ο κίνδυνος να καταπιέσετε την πνευματική του ανάπτυξη.
Αρκετά λογικούς τους λες τους Θιβετιανούς ως εδώ.
Στάδιο 2: 5-10 ετών
Σ’ αυτήν την περίοδο της ζωής τους, τα παιδιά αναπτύσσουν την ευφυΐα και τη λογική τους, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις της μελλοντικής, ενήλικης προσωπικότητάς τους.
Είναι σημαντικό, λέει η θιβετιανή φιλοσοφία, να θέσουμε αρκετούς, διαφορετικούς στόχους για το παιδί, να έχουμε τον έλεγχο της επίτευξής τους και να το διδάξουμε να είναι έτοιμο για τις συνέπειες ενδεχόμενης αποτυχίας. Ένα παιδί σ’ αυτήν την ηλικία, πρέπει ν’ αρχίσει να μαθαίνει ότι είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του. Αν δεν διαφοροποιήσετε τη στάση σας και διατηρήσετε την συμπεριφορά του προηγούμενου αναπτυξιακού σταδίου, λένε οι υποστηρικτές της θεωρίας, κινδυνεύετε να μεγαλώσετε έναν ανεύθυνο ενήλικα, ανίκανο να πάρει αποφάσεις και να εκπληρώσει στόχους.
Στάδιο 3: 10-15 ετών
Γι’ αυτήν την ηλικιακή ομάδα οι Θιβετιανοί προτείνουν να φερόμαστε στα παιδιά ως ίσους. Γνωρίζουμε ότι οι δικές μας γνώσεις κι εμπειρίες είναι περισσότερες, αλλά το παιδί πρέπει να μπορεί να αρθρώσει τα «θέλω» του και να μοιραστεί τις απόψεις του μαζί μας.
Βοηθήστε το ζητώντας τη συμβουλή του για ζητήματα που σας απασχολούν κι ενθαρρύνοντας έτσι την ανεξαρτητοποίησή του. Είναι σημαντικό να δίνουμε κι εμείς από πλευράς μας συμβουλές, αλλά όχι διαταγές. Αν μπείτε στη διαδικασία να απαγορεύσετε πολλά πράγματα σ’ ένα παιδί τέτοιας ηλικίας, θα κάνετε χειρότερη τη σχέση σας μαζί του κι εκείνο, μη μπορώντας να σας εμπιστευτεί προβληματισμούς κι εμπειρίες του, ίσως βρεθεί σε κίνδυνο.
Στάδιο 4: 15 ετών κ.ε.
Μέχρι αυτήν την ηλικία ο χαρακτήρας του παιδιού έχει διαμορφωθεί. Τώρα, αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρχει μια σχέση αλληλοσεβασμού. Ο γονιός μπορεί να συμβουλεύει, αλλά είναι αργά για να διδάξει. Τώρα είναι η περίοδος που θα φανούν τα αποτελέσματα των πράξεων των γονιών.
