Oταν ξυπνούν τα ηφαίστεια
Πώς οι διαδρομές του μάγματος οδηγούν σε εκρήξεις και σεισμικές δονήσεις; Την απάντηση δίνουν Έλληνες ερευνητές που παρακολουθούν τη δραστηριότητα του Kilauea στην απολύτως προετοιμασμένη για αυτήν Χαβάη
Φωτιά και λάβα. Αυτό όλη την προηγούμενη εβδομάδα δεν ήταν κάποιος πρωτοσέλιδος τίτλος αθλητικής εφημερίδας, ούτε πολυφορεμένο διαφημιστικό μιας νέας σειράς. Είχαν γεμίσει με φωτιά και λάβα στην πραγματικότητα οι οθόνες σε υπολογιστές και τηλεοράσεις. Εικόνες συγκλονιστικές που μας έρχονταν από τη μακρινή Χαβάη.
Στις 3 Μαΐου η ως τότε σχετικά ήπια ηφαιστειακή δραστηριότητα είχε βίαιη συνέχεια. Ηδη από την επόμενη ημέρα ένας σεισμός μεγέθους 6,9 ρίχτερ και η εκτόξευση λάβας σε 30 μέτρα ύψος προανήγγειλαν το τι θα βλέπαμε, χωρίς διάλειμμα, για πολλά ακόμα εικοσιτετράωρα. Αν καθίσεις να δεις τις φωτογραφίες ενός φυσικού φαινομένου όπως αυτό στη Χαβάη μαζί με κάποιον που είναι γνώστης του θέματος, τα μάτια σου προσαρμόζονται και θα αρχίσουν να βλέπουν στις ίδιες φωτογραφίες πολύ περισσότερα στοιχεία.
Είχα ακριβώς την τύχη να δω τις εικόνες από τα όσα έγιναν ως τώρα, στο μεγαλύτερο από τα νησιά της Χαβάης, με τον καθηγητή Σεισμολογίας κ. Π. Παπαδημητρίου, τον καθηγητή Ηφαιστειολογίας κ. Κωνσταντίνο Κυριακόπουλο και τον διδάκτορα Σεισμολογίας κ. Ανδρέα Καρακωνσταντή που διδάσκουν στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ερευνητική ομάδα παρακολουθεί με αδιάπτωτο ενδιαφέρον την εξέλιξη του φαινομένου και τις υπόγειες διεργασίες εξέλιξής του, συλλέγοντας πληθώρα σεισμολογικών, γεωφυσικών και γεωχημικών δεδομένων. Από την ανάλυση αυτών προκύπτουν ακόμα και για τον μη εξειδικευμένο αναγνώστη πολύ ενδιαφέρουσες ενδείξεις για τη συμπεριφορά του μάγματος στο εσωτερικό της Γης, κάνοντας ορατά τα πρόδρομα σημάδια ενός επικείμενου γεγονότος.
Ο φλοιός της Γης, αν και έχει ένα πάχος που μπορεί να φθάσει και τα 80 χιλιόμετρα, δεν είναι εντελώς στεγανός. Το αντίθετο. Είναι εύθραυστος και ήδη έχει διαρραγεί σε 13 μεγάλα κομμάτια, που ονομάζονται τεκτονικές λιθοσφαιρικές πλάκες. Αυτές συνθέτουν την επιφάνεια του πλανήτη μας. Η συμπεριφορά των ηφαιστείων ελέγχεται από την παγκόσμια γεωμετρία των λιθοσφαιρικών πλακών, διότι όπως φαίνεται στους ειδικούς χάρτες τα ηφαίστεια κατανέμονται σε συγκεκριμένες περιοχές, όπου συναντάει η μία την άλλη.
