10 λάθη που δε θα έπρεπε να κάνουν οι γονείς

1. Μην ταυτίζεστε με τα παιδιά σας. Ενσυναίσθηση σημαίνει να κατανοείς τα συναισθήματα του άλλου. Η υπερβολική ταύτιση με αυτά σημαίνει ότι συμπεριφέρεστε λες και είναι δικά σας συναισθήματα. Ωστόσο, όταν το παρακάνετε αυτό με τα παιδιά σας τότε δεν τους επιτρέπετε να έχουν τη δική τους ελευθερία επιλογής, τη δική τους γνώμη και να λύνουν μόνοι τους τα προβλήματα. Είναι λες και το δικό τους πρόβλημα είναι κυρίως δικό σας. Με ψυχολογικούς όρους, αυτό θα πει παραβίαση προσωπικών ορίων, η οποία δεν επιτρέπει την ανάπτυξη ενός υγιούς ενήλικα. Για να το αποφύγετε, ρωτήστε τον εαυτό σας: Μήπως το παιδί σας απλώς σας μοιάζει; Μήπως δεν είναι ίδιο με εσάς; Μήπως ασχολείστε υπερβολικά με ό,τι κάνει το παιδί σας χαρούμενο ή δυστυχισμένο;
2. Μην τα παίρνετε όλα τόσο σοβαρά. Μερικές μέρες φαίνεται ότι το παιδί σας σας θεωρεί δεδομένους, σας απορρίπτει ή σας μισεί. Αυτό δεν ισχύει. Απλώς μπορεί να είναι πιεσμένο ή να έχει πρόβλημα διαχείρισης των συναισθημάτων του. Προφανώς δεν ανέχεστε την έλλειψη σεβασμού και την κακία, αλλά θυμηθείτε ότι είστε ο εύκολος στόχος επειδή είστε η ασφάλεια του. Δε θα σταματήσετε ποτέ να το αγαπάτε και αυτό το ξέρει. Γι΄αυτό το να τα παίρνετε όλα στα σοβαρά οδηγεί σε θυμό, εκνευρισμό, πληγές και ενοχές. Στο πικ των συγκρούσεων σας, θυμηθείτε ότι αυτό αφορά το παιδί σας και όχι εσάς. Εάν αυτό σας πληγώνει, δώστε του λίγου χρόνο και προσεγγίστε το αργότερα, όταν θα είναι πιο ήρεμη η συζήτηση.
3. Μην κάνετε προβλέψεις για το μέλλον. Ο προγραμματισμός της τωρινής συμπεριφοράς του παιδιού σας για το μέλλον του μπορεί να είναι τόσο θετικό όσο και καταστροφικό. Τα πράγματα θα αλλάξουν δραματικά στο μέλλον. Το να ανησυχείτε ότι ο γιος σας δε θα μάθει ποτέ να καθαρίζει το δωμάτιό του, να βουρτσίζει δόντια  ή να είναι πάντα στην ώρα του πρόκειται για σκέψη «καταστροφολογίας». Αυτός ο τύπος σκέψης διαφέρει απ΄ την πραγματικότητα, αλλά αφορά αρκετά και το άγχος. Η ανησυχία για το μέλλον σας εμποδίζει απ΄το να είστε σήμερα αποτελεσματικοί γονείς. Τα παιδιά θέλουν ελπίδα για το μέλλον, ειδικά όταν σας βλέπουν μονίμως ανήσυχους. Είναι καλύτερο να πείτε: «Πιστεύω ότι αυτό θα το καταφέρεις καλύτερα στο μέλλον» παρά «Θα κάνεις ποτέ κάτι σωστά;»
4. Μην δείχνετε ότι χάνετε τον έλεγχο σε καταστάσεις. Θυμηθείτε ότι κατά τη διάρκεια της εφηβείας ο έλεγχος του εαυτού και των συναισθημάτων είναι ικανότητες που αμφιταλαντεύονται. Συχνά θεωρούμε ότι είναι «παραλίγο ενήλικες», αλλά αρκετές φορές φαίνονται σαν ένα βρέφος σε σώμα ενήλικα. Γι΄αυτό το λόγο είναι πιο σημαντικό να του υπενθυμίζετε πως να καλμάρει τα συναισθήματα του παρά πως να μαζεύει τις κάλτσες του!
5. Μην εμπλέκεστε σε αγώνες εξουσίας. Ένας έφηβος είναι ένα δυναμικό που πρόκειται να πυροδοτηθεί. Είναι καλό να του επιβεβαιώνετε την ελευθερία και την ανεξαρτησία του καθώς επίσης και την ωριμότητα του ως άνθρωπος. Οι έφηβοι συνήθως στις καθημερινές «μάχες» παλεύουν και κερδίζουν γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Προσπαθήστε να συμμαχείτε μαζί τους παρά να παλεύετε να τους απαγορεύετε όσα επιθυμούν με το να τους δίνετε επιλογές και να βρίσκετε τη μέση λύση.  Να τους προσφέρετε επιλογές – χωρίς όμως να απαιτείται την εφαρμογή της δικής σας άποψης. Μπορεί να αποφασίσει κάτι δικό του, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται οι συνέπειες των επιλογών.
6. Μην κατηγορείτε τον άλλο σύζυγο ότι είναι αρκετά επιεικής ή αυστηρός. Πολλοί γονείς καταφέρνουν να κατηγορούν ή να ρίχνουν ευθύνες στον άλλον με σκοπό να φανούν οι ίδιοι καλύτεροι. Ωστόσο, εάν το κάνετε αυτό, θα δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα. Αρχικά, μπαίνετε στη μέση ανάμεσα στη σχέση του παιδιού με τον άλλον γονέα και αυτό σίγουρα αποτελεί παραβίαση ορίων. Είναι καλό να μάθετε να διαπραγματεύεστε καταστάσεις και γενικά να λαμβάνετε ορθές οικογενειακές αποφάσεις. Τα παιδιά χρειάζονται συνεπείς, ξεκάθαρους και λογικούς γονείς. Εάν δε μπορεί ο ένας, τουλάχιστον σίγουρα να μπορεί ο άλλος και αν κάνει λάθη ο ένας, σίγουρα ο άλλος πρέπει να τα αποφεύγει.
7. Μην μιλάτε όταν πρέπει να ακούτε. Η ακρόαση είναι η πιο ισχυρή ανθρώπινη ικανότητα. Εκφράζει υποστήριξη και ανιδιοτέλεια. Πολλές φορές, οι γονείς προσπαθούν να διδάξουν και να λύσουν κάτι παρά να ακούσουν. Η σιωπή είναι επίσης αξιόλογο εργαλείο επικοινωνίας. Εάν ακούτε, μαθαίνετε περισσότερα και δεν καταλήγετε σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Με αυτόν τον τρόπο, γίνεστε καλύτεροι γονείς. Μην ακούτε απλώς για να πάρετε θέση αλλά για να τους δώσετε την ευκαιρία να «αδειάσουν» και για να κατανοήσετε. Ρωτήστε «πως» ή «τι» για να αντλήσετε πληροφορίες και αποφύγετε το «γιατί» καθώς αρκετές φορές εκφράζεται ως αμυντικό. «Πως τα πήγες στο τεστ Χημείας;» και το «Γιατί πήρες 12 στο τεστ της χημείας» έχουν διαφορά μεταξύ τους ενώ το «Τι χρειάζεται να κάνουμε για να ανεβάσεις το βαθμό σου;» και το «Πρέπει να ζητήσεις τη βοήθεια του καθηγητή σου και να διαβάσεις ένα μισάωρο παραπάνω γι’ αυτό το μάθημα» μεταβιβάζουν διαφορετικά νοήματα στα παιδιά.
8. Μην κάνετε όσα μπορεί να κάνει και μόνο του.  Όταν παίρνετε αποστάσεις απ’ το παιδί σας, καταλαβαίνετε τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τις δυνατότητές του. Όταν εμπλέκεστε ενεργά σε αυτές, τότε είναι σαν να χρειάζεται πάντα βοήθεια. Δοκιμάστε τα εξής: γράψτε όσα κάνετε για το παιδί σας και υπογραμμίστε όσα μπορεί να κάνει και μόνο του. Προσπαθήστε μία εβδομάδα να μην τα κάνετε γι΄αυτό και αφήστε το να τα κάνει μόνο του. Εσείς παραμείνετε μόνο σε όσα δε μπορεί και χρειάζεται πραγματικά βοήθεια. Στο τέλος, βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα.
9. Μην κάνετε τα «πειράγματα» συνήθεια. Ένα απλό αστείο μπορεί να βοηθήσει στο «σπάσιμο» του πάγου και στο να μην παίρνουμε τα πάντα τόσο σοβαρά αλλά αυτό δε θα πρέπει να είναι βασικό κομμάτι της σχέσης. Οι έφηβοι έχουν ευαισθησίες και μπορούν να προσποιούνται πως όλα πάνε καλά – αλλά εσωτερικά να μην είναι. Πολλές φορές, οι ίδιοι λατρεύουν να κάνουν αστεία και πειράγματα στους γονείς τους, αλλά το αντίθετο μπορεί να μην έχει τα ίδια αποτελέσματα. Γι’ αυτούς είναι ένας τρόπος να εγκαθιδρύσουν μία ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δείξτε τους τη διαφορά ανάμεσα στο χιούμορ και στο σοβαρό πείραγμα, ώστε να μη δημιουργούνται αρνητικές αντιδράσεις.
10. Μην παραβιάζετε την ιδιωτικότητα τους. Αυτή η συμβουλή αφορά το σύγχρονο ψηφιακό κόσμο. Μήπως παρακολουθείτε το παιδί σας, διαβάζετε τα μηνύματα και ψάχνετε το δωμάτιό του. Υπάρχουν υπερ και κατά της συγκεκριμένης κίνησης: δεν είναι καλό να παραβιάζετε τον προσωπικό του κόσμο μέχρι να παρουσιαστεί ένα σοβαρό πρόβλημα. Μέσω αυτής της παραβίασης, καταπατάται η εμπιστοσύνη σας για το παιδί γιατί κάποια στιγμή θα σας καταλάβει. Υπάρχουν κάποιες πληροφορίες που καλό είναι να παραμένουν άγνωστες απ’ τους γονείς και σίγουρα αυτό δε τους θέτει σε κίνδυνο. Ποτέ, κανένα παιδί δε σταμάτησε τις κακές συνήθειες ή τις απαγορεύσεις επειδή οι γονείς του ψάχνουν τα πράγματα του. Απλώς το κάνουν κρυφά! Ωστόσο, σίγουρα υπάρχουν στιγμές που χρειάζεται να αναζητηθεί κάτι για λόγους ασφάλειας. Εάν έχετε καταλάβει ότι πρόκειται για σωματική βλάβη, μη διστάσετε να κάνετε τα πάντα για να παρέμβετε. Με απλά λόγια, βρείτε μία καλή αιτία να παραβιάσετε τα προσωπικά του όρια – όχι απλώς αγωνία ή περιέργεια. Αν πραγματικά θέλετε να έχετε τον απόλυτο έλεγχο, τότε ενημερώστε το έτσι ώστε να μη νομίζει ότι το προδίδετε. Μπορεί να του δίνετε την ευκαιρία να διαγράφει υλικό αλλά τουλάχιστον διατηρείτε σχέσεις αμοιβαίας και ειλικρινής εμπιστοσύνης.

Φερθείτε καλά στον εαυτό σας: όλοι κάνουμε λάθη και θα κάνουμε. Εξάλλου κανένας δεν είναι τέλειος και δε μπορεί να γίνει.

Η γονεϊκότητα δεν είναι ικανότητα, αλλά σχέση. Κάποιες  απ΄ τις καλύτερες ποιότητες σε αυτή τη σχέση είναι το να συγχωρούν ο ένας τα λάθη του άλλου, να μαθαίνουν ο ένας απ΄ τον άλλον, να ζητούν συγχώρεση όποτε χρειάζεται και η ζωή να συνεχίζεται.