Η Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας, στο πλαίσιο υλοποίησης της παρ. 6 του άρθρου 5 του ν. 4763/2020, θέτει σε διαβούλευση από 23/12/2021 έως 7/1/2022 το «Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης».
Καλούνται όσοι επιθυμούν να υποβάλουν τα σχόλια τους στην ηλεκτρονική Δ/νση : dpd-policy@minedu.gov.gr»
Η μεταρρύθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης, της διά βίου μάθησης και
των πολιτικών νεολαίας στην Ελλάδα
Η αποτελεσματική προετοιμασία των ατόμων για την ενεργό συμμετοχή τους στην
παραγωγική δραστηριότητα και η καθοριστική συμβολή στην ενίσχυση της αναπτυξιακής
δυναμικής της χώρας οφείλουν να είναι ο βασικός προσανατολισμός του ευρύτερου
εκπαιδευτικού συστήματος.
Η σημασία της επαγγελματική εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της διά βίου
μάθησης είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στις παρούσες συνθήκες. Με την κατάλληλη αναμόρφωση
και τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό τους μπορούν να αποτελέσουν μοχλούς, βραχυπρόθεσμα
και κυρίως μακροπρόθεσμα, για την αύξηση της απασχολησιμότητας, της παραγωγικότητας
και της γενικότερης οικονομικής μεγέθυνσης.
Η αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης βρίσκεται στο επίκεντρο των
μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών για την παιδεία στην Ελλάδα (νόμος 4763/2020). Η
μεταρρύθμιση στηρίζεται σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την επαγγελματική
εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση και όχι σε αποσπασματικές παρεμβάσεις με
βάση και την ήδη αποκτηθείσα εμπειρία πολλών ετών. Τα χρόνια προβλήματα και οι αστοχίες
της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα αφορούν στην αδυναμία της
κοινωνικής της καταξίωσης, τη μειωμένη ελκυστικότητά της, την προβληματική διασύνδεσή
της με την αγορά εργασίας και την περιορισμένη και διαρκώς αμφισβητούμενη
αποτελεσματικότητα του περιεχομένου των προγραμμάτων της. Τα αναφερόμενα
προβλήματα δημιουργήθηκαν και διογκώθηκαν από την απουσία συντονισμού και ενιαίου
σχεδιασμού, την αδυναμία σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με
την αγορά εργασίας, την παντελή απουσία συστήματος και δομών παραγωγής
επαγγελματικών προσόντων όλων των επιπέδων και την απουσία ουσιαστικού ελέγχου και
αξιολόγησης. Λόγω του πολυδιάστατου του ζητήματος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και
Κατάρτισης στην Ελλάδα, απαιτείται δομική μεταρρύθμιση:
στο εκπαιδευτικό σύστημα
στη διασύνδεση με την πολιτική για την απασχόληση
στον επαγγελματικό προσανατολισμό και στη διασύνδεση της επαγγελματικής
εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας
στο θεσμικό πλαίσιο της συνέργειας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του δημοσίου
τομέα, με τους ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης
στη συνεργασία με τους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής
αυτοδιοίκησης
στις διαδικασίες, σχεδιασμού και εφαρμογής αξιολόγησης των πολιτικών ένταξης των
εκπαιδευόμενων στην αγορά εργασίας.
Στο πεδίο της Διά Βίου Μάθησης κρίνεται απαραίτητη η ανάδειξή της ως εθνικής πολιτικής
προτεραιότητας, καθώς είναι σαφής η ισχυρή σύνδεσή της με την απασχόληση, την
οικονομική ευημερία και την πλήρη συμμετοχή του ατόμου στην κοινωνία. Ειδικά στη
συγκυρία της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η ΔΒΜ αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ανάπτυξης
και κοινωνικής συνοχής. Επισημαίνεται ότι η ΔΒΜ αφορά όλες τις μορφές μαθησιακών
δραστηριοτήτων στη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, που αποσκοπούν στην απόκτηση ή
Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και
Νεολαίας
5
την ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, οι οποίες συμβάλλουν στη διαμόρφωση
μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, στην επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη του ατόμου,
στην κοινωνική συνοχή, στην ανάπτυξη της ικανότητας ενεργού συμμετοχής στα κοινά και
στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Περιλαμβάνει την τυπική εκπαίδευση,
τη μη τυπική και την άτυπη μάθηση. Επί σειρά ετών στη ΔΒΜ παρατηρήθηκαν επικαλύψεις,
στρεβλώσεις στο περιεχόμενο μάθησης, απουσία πιστοποιημένων προγραμμάτων μάθησης,
αναντιστοιχία μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας και των προγραμμάτων κατάρτισης
αλλά και αξιοποίηση χρηματοδοτικών πόρων χωρίς την απαιτούμενη μέτρηση της
αποτελεσματικότητας. Για την αποκατάσταση του κύρους της ΔΒΜ απαιτείται μια νέα
στρατηγική με ενίσχυση της ποιότητας, ανίχνευση πραγματικών αναγκών των ωφελούμενων,
ευελιξία, εξωστρέφεια, περισσότερες ευκαιρίες, εστίαση σε σύγχρονες δεξιότητες και
σχήματα συντονισμού επιμέρους πολιτικών.
Στις δε πολιτικές για τη νεολαία είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει ειδική στρατηγική με
βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των νέων, τα διεθνή και ευρωπαϊκά
δεδομένα, καθώς οι νέοι αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο ταλέντο, γνώσεις και δυνατότητες.
Απαιτείται σχεδιασμός για να προσφέρονται ευκαιρίες στους νέους ώστε να γίνουν
πρωταθλητές των δικαιωμάτων τους και να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες λήψης των
αποφάσεων. Επισημαίνεται ότι η παροχή εκπαίδευσης είναι υποχρέωση του Κράτους και
σύμφωνα με το Σύνταγμα οφείλει να συμβάλει στη διάπλαση ελεύθερων και υπεύθυνων
πολιτών. Οι πολιτικές για τους νέους διαπερνούν το εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς οι νέοι
πρέπει να μπορούν να αποκτούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τα προσόντα που είναι
απαραίτητα για την ένταξή τους στην κοινωνία και την αγορά εργασίας, την προσωπική και
επαγγελματική τους ανάπτυξη και την οικονομική τους αυτονομία. Αυτές οι πολιτικές
μπορούν να ενσωματωθούν στις αναφερόμενες μεταρρυθμίσεις για την ΕΕΚ & ΔΒΜ, αλλά η
στρατηγική για τη νεολαία οφείλει να εκτείνεται και σε άλλα πεδία, στη βάση συντονισμένης
προσπάθειας για διατομεακή προσέγγιση όλων των σοβαρών θεμάτων που επηρεάζουν τη
ζωή των νέων και αναδεικνύουν τις νέες προκλήσεις της εποχής, προκλήσεις που
αναφέρονται στον ψηφιακό μετασχηματισμό και αφορούν πολιτικές που βοηθούν τους
νέους να ενταχθούν ενεργά στην ψηφιακή εποχή, η οποία απαιτεί υψηλά προσόντα και
δεξιότητες. Η επένδυση στη νεολαία πρέπει να υπηρετεί και μορφωτικές, κοινωνικές και
πολιτιστικές αξίες χωρίς αποκλεισμούς για τη διαμόρφωση μιας ενεργής νεολαίας, με
συνείδηση της ταυτότητάς της. Υπό αυτό το πρίσμα, η Εθνική Στρατηγική στον τομέα της
Νεολαίας θα πρέπει να θέτει τους νέους στο επίκεντρο της πολιτικής, με την πεποίθηση ότι
οι πολιτικές και οι πρωτοβουλίες για τη Νεολαία μπορούν να είναι αποτελεσματικές, μόνο
με την προϋπόθεση της συμμετοχής των ίδιων των νέων στις διαδικασίες λήψης των
αποφάσεων.
Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και
Νεολαίας
Το σχέδιο σε pdf
