21 Ιουνίου 1993
Ένας μαθηματικός σπάνια γίνεται αστέρας. Αυτό ακριβώς, όμως, συνέβη τον Ιούνιο του 1993, όταν ο Andrew Wiles, ένας ντροπαλός Βρετανός μαθηματικός απέδειξε το τελευταίο θεώρημα του Γάλλου συναδέλφου του Pierre de Fermat, λύνοντας το πιο δύσκολο πρόβλημα μαθηματικών του κόσμου, που απασχολούσε την επιστημονική κοινότητα για 356 χρόνια.
Στο Πρίνστον, μια πόλη της οποίας οι κάτοικοι έχουν συνηθίσει να δείχνουν στους επισκέπτες το σπίτι στο οποίο έζησε ο Albert Einstein, ο Wiles έγινε αμέσως διάσημος. Τα χιλιάδες συγχαρητήρια μηνύματα έφταναν με κάθε τρόπο, με email, τηλεγραφήματα, γράμματα και φαξ, στο πανεπιστήμιο της πόλης, όπου δίδασκε. Το 2016, ο Wiles έλαβε το βραβείο Abel Prize μαζί με 700.000 δολάρια.
Όλα αυτά ήταν το αποτέλεσμα των επτά χρόνων που επένδυσε ο μαθηματικός στο τελευταίο θεώρημα του Fermat, που είναι γνωστό στους ακαδημαϊκούς κύκλος ως F.L.T. και χρονολογείται από το 1637, προβληματίζοντας τους επιστήμονες για περισσότερα από 300 χρόνια.
Ο Γάλλος μαθηματικός το είχε γράψει στο περιθώριο ενός βιβλίου, προσθέτοντας ότι είχε και μία εκπληκτική απόδειξη, η οποία –δυστυχώς- δεν χωρούσε να γραφτεί σε αυτό τον χώρο. Σπουδαίοι –και όχι και τόσο σπουδαίοι- μαθηματικοί προσπαθούσαν να το λύσουν έκτοτε.
Το θεώρημα του Fermat λέει ότι δεν υπάρχουν θετικοί ακέραιοι αριθμοί που λύνουν την εξίσωση xn + yn = zn όταν το n είναι μεγαλύτερο από 2. Όταν το n είναι 2, οι λύσεις είναι εύκολο να βρεθούν. Για παράδειγμα, 32 + 42 =52. Αλλά αυτό, σύμφωνα με το τελευταίο θεώρημα του Fermat, είναι το τέλος της γραμμής. Δεν υπάρχουν λύσεις όταν το n είναι 3 ή μεγαλύτερος αριθμός.
Ο ίδιος ο Wiles είχε εμμονή με το θεώρημα του Fermat από όταν ακόμα ήταν παιδί. Μάλιστα, αυτό το επί αιώνες άλυτο πρόβλημα ήταν ο λόγος που έγινε μαθηματικός.
Γιος ενός θεολόγου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο Wiles ανακάλυψε το τελευταίο θεώρημα του Fermat όταν ήταν 10 ετών, οπότε και το διάβασε σε ένα βιβλίο από την δημόσια βιβλιοθήκη της πόλης. Δεν θυμάται πια τον τίτλο και τον συγγραφέα του βιβλίου, θυμάται όμως πόσο τον επηρέασε: Τον έκανε να θέλει να γίνει μαθηματικός για να λύσει το πρόβλημα.
«Πέρασα μεγάλο μέρος των εφηβικών μου χρόνων προσπαθώντας να το αποδείξω. Βρισκόταν πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου», θα έλεγε ο Wiles σε μία συνέντευξή του στους New York Times. Αλλά όταν έγινε πράγματι μαθηματικός, διαπίστωσε ότι για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, χρειάζονταν πολύ περισσότερα από εφηβικός ενθουσιασμός.
Επί επτά χρόνια δούλευε πάνω σε αυτό, κρυμμένος μέσα σε ένα άδειο γραφείο, στην σοφίτα του σπιτιού του. Δεν είχε υπολογιστή αλλά ούτε και τηλέφωνο που να διαταράσσει την ησυχία του. Ο μοναδικός άνθρωπος που ήξερε ότι προσπαθούσε να λύσει το F.L.T. ήταν ένας συνάδελφός του καθηγητής, τον οποίο είχε ορκίσει σε μυστικότητα.
Όπως θα έλεγε εκ των υστέρων ο Wiles, δούλευε πυρετωδώς πάνω σε αυτό. Δεν ασχολούνταν με τίποτα άλλο πέραν της δουλειάς και της οικογένειάς του.
Και όπως θα ομολογούσε, όταν έλυσε το θεώρημα, ένιωσε μια θλίψη. «Όλοι οι θεωρητικοί των αριθμών, βαθιά μέσα τους, το νιώθουν αυτό», είπε. «Για πολλούς από εμάς, το πρόβλημα του Fermat μας τράβηξε και πάντα το θεωρούσαμε σαν κάτι που ονειρεύεσαι αλλά ποτέ δεν το κάνεις στην πραγματικότητα». Αφότου το έλυσε, «υπάρχει μια αίσθηση απώλειας, στην πραγματικότητα».
moneyreview.gr
