Παράδοξα του 340 πανελλήνιο διαγωνισμό Φυσικής της ΕΕΦ για την Β΄ Λυκείου
Του Γεώργιου Γιαννώτα
Το Σάββατο στις 30 Μαρτίου διεξάχθηκε η Β΄ φάση του 340υ πανελλήνιου διαγωνισμού Φυσικής για όλες τις τάξεις των Λυκείων της χώρας, της ΕΕΦ. Η ύλη του διαγωνισμού για το μάθημα της Β΄ Λυκείου φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα:
Η διδακτέα ύλη της φυσικής της Β΄ Λυκείου της ομάδας προσανατολισμού των Θετικών σπουδών για το σχολικό έτος 2023-2024 φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα από την εφημερίδα της κυβέρνησης:
Σύμφωνα με την προκήρυξη η ύλη στην οποία θα εξεταζόντουσαν οι μαθητές της Β΄ Λυκείου είναι τα 2/3 της διδακτέας ύλης από την Φυσική γενικής παιδείας και από την Φυσική της ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών της τάξης αυτής.
Δύο από τα θέματα της Β΄ φάσης του διαγωνισμού, όπως αυτά έχουν δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα της ΕΕΦ φαίνονται παρακάτω.
Από αυτά το θέμα 4 αναφέρεται στην περιγραφή μιας μεταβαλλόμενη κυκλικής κίνησης. Αλήθεια σε ποιο σημείο της διδακτέας ύλης γίνεται αναφορά στην μεταβαλλόμενη κυκλική κίνηση; Σε ποιο σημείο της διδακτέας ύλης γίνεται αναφορά στην επιτρόχιο επιτάχυνση η οποία είναι ένα μέγεθος απαραίτητο για την περιγραφή της; Από την ανακοίνωση της διδακτέας ύλης φαίνεται καθαρά ότι οι μαθητές/τριες διδάσκονται μόνον την ομαλή κυκλική κίνηση. Ακόμα και στην Γ΄ Λυκείου στην οποία περιγράφεται η μεταβαλλόμενη κυκλική κίνηση, απουσιάζει η ρητή αναφορά στην επιτρόχιο επιτάχυνση, την οποία θεωρεί με έναν άρρητο τρόπο ρυθμό μεταβολής του μέτρου της γραμμική ταχύτητας, που έτσι είναι.
Ερχόμενοι στο θέμα 6 η δημοσιευμένη απάντησή του θέματος από την ΕΕΦ φαίνεται παρακάτω.
Παρατηρούμε ότι στο θέμα αυτό δίνεται ένας ρυθμός αύξησης της γραμμικής ταχύτητας 9m/s2 τον οποίον η δημοσιευμένη λύση εκλαμβάνει σαν επιτρόχια επιτάχυνση, ένα μέγεθος που όπως έχει αναφερθεί προηγουμένως δεν το διδάσκονται οι μαθητές στην Β΄ Λυκείου και δεν υπάρχει στην διδακτέα ύλη. Προφανώς αυτό δεν είναι τόσο σαφές διότι ο ρυθμός μεταβολής του μέτρου της γραμμικής ταχύτητας εκλαμβάνεται σαν επιτρόχια επιτάχυνση, και όχι γενικά ένας ρυθμός αύξησης ο οποίος θα μπορούσε να θεωρηθεί και ορθότερα σαν ρυθμός μεταβολής της γραμμικής ταχύτητας. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί ένας μαθητής/τρια της Β΄ Λυκείου να υπολόγιζε την κεντρομόλο επιτάχυνση η οποία έχει και αυτή μέτρο 9m/s2 οπότε να θεωρήση ότι ο δοθείς ρυθμός είναι η κεντρομόλος επιτάχυνση, οπότε και αφού δεν εχει διδαχθεί την μεταβαλλόμενη κυκλική κίνηση, να δεχθει ότι η γωνία ανάμεσα στην γραμμική ταχύτητα και την επιτάχυνσης του σώματος είναι 900 .
Εύλογα τίθεται το ερώτημα: Ποιος είναι ο λόγος που ανακοινώνεται η ύλη του πανελλήνιου διαγωνισμού, αφού τίθενται θέματα που δεν περιέχονται σε αυτήν;
Δυστυχώς ο διαγωνισμός αυτός με τέτοια θέματα που είναι εκτός της διδακτέας ύλης των μαθητών/τριων της Β΄Λυκείου, φαίνεται να είναι μια διαδικασία εμπαιγμού της φιλοτιμης προσπάθειας που κατέβαλαν όσοι μαθητές/τριες έχουν προσέλθει στο διαγωνισμό, αλλά και μια διαδικασία απώθησης των υπολοίπων να συμμετάσχουν. Βέβαιο είναι οτι με τον τρόπο που γίνεται, για να βραβευθεί κάποιος μαθητής/τρια, θα πρέπει να γνωρίζει την εκτός διδακτέας ύλη του διαγωνισμού, με κίνδυνο ο αριθμός των συμμετοχόντων μαθητων/τριων να περιορισθει βαθμιαία στο πλήθος των μαθητών που βραβεύονται.
