Μαθηματικό μοντέλο δείχνει πώς η κοινωνική συμπεριφορά συμβάλλει στην εξάπλωση ασθενειών
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Waterloo, τα μαθηματικά μπορούν να βοηθήσουν τους ειδικούς να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο οι ανθρώπινες συμπεριφορές επηρεάζουν την εξάπλωση ασθενειών.
Μέχρι σήμερα, τα μοντέλα που χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη της εμφάνισης και εξέλιξης των παθογόνων μικροοργανισμών μέσα σε έναν πληθυσμό δεν περιελαμβάνουν την κοινωνική συμπεριφορά. Ωστόσο σύμφωνα με τους ερευνητές που διεξήγαγαν τη συγκεκριμένη έρευνα, η κοινωνική συμπεριφορά συμβάλει σημαντικά στην εμφάνιση και εξάπλωση των ασθενειών και είναι ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν.
“Έχουμε την τάση να αντιμετωπίζουμε τις ασθένειες ανεξάρτητα από το κοινωνικό πλαίσιο και συχνά δεν σκεφτόμαστε ποια σύνδεση μπορεί να υπάρχει μεταξύ τους ή πώς αυτά τα δύο αλληλεπιδρούν”, αναφέρει ο Chris Bauch, συν-συγγραφέας και καθηγητής στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο Waterloo.
Με την προσθήκη της δυναμικής παραμέτρου της κοινωνικής συμπεριφοράς στα μοντέλα που ήδη χρησιμοποιούνται για την μελέτη της εμφάνισης και εξέλιξης των ασθενειών, οι ερευνητές μπορούν να προβλέπουν καλύτερα πώς συγκεκριμένα στελέχη παθογόνων μικροοργανισμών μπορούν να εμφανιστούν σε έναν πληθυσμό ανάλογα με το πώς οι άνθρωποι επιχειρούν να περιορίσουν την εξάπλωση της ασθένειας.
Αυτός ο νέος τρόπος μοντελοποίησης των ασθενειών, θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει στους επιστήμονες να να προλαμβάνουν πιθανές ανεπιθύμητες συνέπειες, όπως την εμφάνιση και εξάπλωση μεταλλαγμένων στελεχών παθογόνων μικροοργανισμών.
Η μοντελοποίηση των κοινωνικών συμπεριφορών θα μπορούσε να βοηθήσει και στον τρόπο αντιμετώπισης λοιμωδών νοσημάτων από το σύστημα Υγείας, όπως ο Ebola και το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (ΣΟΑΣ). Η ανθρώπινη συμπεριφορά όσων νοσούν συχνά αλλάζει δραματικά κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας. Για παράδειγμα, οι πολίτες μπορεί να αρχίσουν να χρησιμοποιούν μάσκες ή να σταματήσουν να τις χρησιμοποιούν πρόωρα.
Επίσης, ο φόβος απέναντι στα παθογόνα και η μη ακριβής ενημέρωση του κοινού, μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένο τρόπο συμπεριφοράς. Το μοντέλο είναι σε θέση να συνυπολογίζει αυτές τις συμπεριφορές ώστε να υπάρχει καλύτερη ενημέρωση με σαφέστερες οδηγίες προς το κοινό.
Οι ερευνητές Chris Bauch και Joe Pharaon, ανέπτυξαν το νέο μαθηματικό μοντέλο για να μελετήσουν πώς η κοινωνική συμπεριφορά μπορεί να παίξει ρόλο στην επικράτηση κάποιου συγκεκριμένου στελέχους ενός λοιμογόνου παράγοντα έναντι άλλων στελεχών.
Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις υπολογιστών, ανέλυσαν το πώς συμπεριφέρθηκε το μοντέλο σε πιθανά σενάρια διαφορετικών κοινωνικών συμπεριφορών.
“Η ανθρώπινη συμπεριφορά παίζει μεγάλο ρόλο στην εξάπλωση και την εξέλιξη μιας μολυσματικής ασθένειας”, αναφέρει ο Pharaon, Ph.D. υποψήφιος στο Waterloo’s Faculty of Mathematics. “Το μοντέλο που διατυπώσαμε είναι ένα γενικό μοντέλο, θα μπορούσε όμως να εμπλουτιστεί με περισσότερα βιολογικά δεδομένα και να προσαρμοστεί σε διαφορετικές περιπτώσεις παθογόνων μικροοργανισμών”.
Το paper “The influence of social behavior on competition between virulent pathogen strains“, δημοσιεύεται στο Journal of Theoretical Biology.
Πηγές
- phys.org – Math shows how human behavior spreads infectious diseases
- egno.gr – Μαθηματικό μοντέλο δείχνει πώς η ανθρώπινη συμπεριφορά συμβάλλει στην εξάπλωση ασθενειών
Παράθεση: Μαθηματικό μοντέλο δείχνει πώς η κοινωνική συμπεριφορά συμβάλλει στην εξάπλωση ασθενειών | Δημήτρης Πετρούνιας