Εξετάζονται ακόμη η 4ήμερη λειτουργία των δημοτικών σχολείων και η τοποθέτηση «επαγγελματιών» χωρίς πτυχίο εκπαιδευτικού σε Αμστερνταμ, Ρότερνταμ και
Χάγη
Σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» βρίσκονται εκατοντάδες σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ολλανδία, καθώς όλο και πιο τραγικές διαστάσεις παίρνει η έλλειψη εκπαιδευτικών. Το ζήτημα έχουν αναδείξει επανειλημμένα με απεργιακές κινητοποιήσεις και εκθέσεις τους τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών. Σύμφωνα με την ένωση των δασκάλων (AOb), διαχρονική έλλειψη εκπαιδευτικών αντιμετωπίζουν 4 στα 10 σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας. Σε κάποιες περιοχές έχουν κληθεί ακόμη και γονείς να απασχολούν τα παιδιά τις μέρες που οι δάσκαλοι απουσιάζουν λόγω ασθενείας ή για άλλο λόγο.
Δάσκαλοι και βοηθητικό προσωπικό προχώρησαν στις 30 – 31 Γενάρη σε νέα, 48ωρη απεργία, παρά τις μισθολογικές αυξήσεις που πέτυχαν τον Νοέμβρη, διεκδικώντας σημαντική αύξηση στις κρατικές δαπάνες για την Εκπαίδευση κατά 560 εκατ. ευρώ και να δοθεί λύση για την έλλειψη εκπαιδευτικών με προσλήψεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του συνδικάτου, στην απεργία συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί και περίπου 3.400 σχολεία έμειναν κλειστά.
10.000 απεργοί διαδήλωσαν στο Ρότερνταμ και 15.000 απεργοί στο Άμστρενταμ.
«Το 2020, 55.000 μαθητές Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης δεν έχουν δάσκαλο στην τάξη και αν δεν κάνουμε τίποτα, θα έχουμε περίπου 240.000 μαθητές (χωρίς δάσκαλο) το 2028», σημειώνει η AOb. Ωστόσο, ο υπουργός Παιδείας, Αριε Σλομπ, ξεκαθάρισε πως το υπουργικό συμβούλιο δεν θα διαθέσει επιπλέον χρήματα για να μειώσει την εντατικοποίηση της εργασίας και να αντιμετωπίσει την έλλειψη διδακτικού προσωπικού.
Μέτρα πλήρους υποβάθμισης της Εκπαίδευσης χιλιάδων μαθητών
Στο μεταξύ, οι δήμοι του Αμστερνταμ, του Ρότερνταμ και της Χάγης (την ευθύνη λειτουργίας των σχολείων στην Ολλανδία έχει η Τοπική Διοίκηση) παρουσίασαν στον υπουργό Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Αρ. Σλομπ, σχέδια «έκτακτης ανάγκης» για τη διαχείριση της αυξανόμενης έλλειψης εκπαιδευτικών. Ο υπουργός δήλωσε ότι θα δαπανηθούν 9 εκατ. ευρώ για την κατάρτιση ατόμων από άλλα επαγγέλματα για να γίνουν δάσκαλοι και ότι θα τηρηθούν οι ισχύοντες κανόνες σχετικά με τις διδακτικές ώρες.
«Η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού δεν είναι πλέον βιώσιμη», αναφέρεται στο σχέδιο των αρχών του Αμστερνταμ και «μια γενιά παιδιών μεγαλώνει χωρίς την κατάλληλη Εκπαίδευση». Στην ολλανδική πρωτεύουσα τα «επείγοντα» κενά σε δασκάλους και εκπαιδευτικούς υπολογίζονται σε τουλάχιστον 380, επηρεάζοντας περίπου 10.000 μαθητές.
Τα μέτρα διαχείρισης που πρότειναν οι αρμόδιες αρχές των δήμων, συμπίπτουν με τις τραγικές συνέπειες της υποβάθμισης και της κατηγοριοποίησης που φέρνει η έλλειψη δασκάλων. Στα σχέδια «έκτακτης ανάγκης» περιλαμβάνονται: Η τοποθέτηση στα σχολεία «επαγγελματιών» χωρίς πτυχίο εκπαιδευτικού, στην περίπτωση που δεν βρίσκεται ειδικευμένος εκπαιδευτικός. Επίσης προτείνονται συγχωνεύσεις τμημάτων με την τοποθέτηση ενός βοηθού δίπλα στον δάσκαλο, αλλά και κατάργηση κάποιων μαθημάτων. Οι διευθυντές εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να αποσπάσουν προσωπικό σε σχολεία, όπου οι ελλείψεις είναι πιο έντονες. Στο Αμστερνταμ, για παράδειγμα, η έλλειψη εκπαιδευτικών σε ορισμένα σχολεία «αυξάνει την ανισότητα ευκαιριών μεταξύ μαθητών με διαφορετικό υπόβαθρο», δηλαδή οικογενειών με οικονομικά, κοινωνικά προβλήματα, προβλήματα υγείας, μεταναστών κ.ά.
Το Αμστερνταμ – όπως και άλλες πόλεις – εξετάζει το ενδεχόμενο της τετραήμερης σχολικής βδομάδας, όπου την πέμπτη μέρα οι μαθητές θα «διδάσκονται» από επαγγελματίες χωρίς εκπαιδευτική εξειδίκευση, διάφορες «θεματολογίες», όπως τέχνη και πολιτισμός, αθλητισμός, φύση και επιστήμη, ιδιότητα του πολίτη κ.ά.
Η Χάγη – με 373 κενά σε εκπαιδευτικούς πλήρους απασχόλησης – και το Ρότερνταμ – με πάνω από 200 κενά – παρουσίασαν αντίστοιχα «κλιμακωτά μέτρα» για συνολικά 13.000 μαθητές, ανάλογα με την επιδείνωση της κατάστασης. Για παράδειγμα, αν πρέπει να αντικατασταθεί ένας δάσκαλος και δεν υπάρχει ειδικευμένος εκπαιδευτικός, μπορούν να τοποθετηθούν στις τάξεις μαθητευόμενοι δάσκαλοι ή δάσκαλοι Μουσικής ή Γυμναστικής. Ακόμη και η τοποθέτηση ενός «επόπτη» που κάποιες ώρες απλά θα επιτηρεί τα παιδιά – δηλαδή απλή φύλαξη – προτάθηκε από τις αρμόδιες αρχές. Τέλος, εξετάζονται η συγχώνευση τμημάτων, η έμφαση στα «σημαντικά μαθήματα», όπως η Γλώσσα και τα Μαθηματικά, και οι υπόλοιπες ώρες να συμπληρωθούν με «εναλλακτικούς τρόπους», ενώ δεν αποκλείεται και η τετραήμερη σχολική βδομάδα.
Είναι προφανές ότι πρόκειται για «μέτρα» πλήρους υποβάθμισης της Εκπαίδευσης και της γνώσης, σε μια από τις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης… Ενα ακόμη παράδειγμα για τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, όπου παρά την πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης, την αύξηση του παραγόμενου πλούτου, το «ρολόι αντί να πηγαίνει μπροστά, γυρίζει πίσω».
Αντιφάσεις και αποτυχίες του καπιταλισμού με τραγικές συνέπειες
Ελλείψεις υπάρχουν σε σχολεία όλης της χώρας και οπωσδήποτε σε πέντε αστικά κέντρα, αλλά στο Αμστερνταμ το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξυμένο. Η κατάσταση στα ολλανδικά σχολεία αναδεικνύει πολλές πλευρές των αντιφάσεων και των καταστρεπτικών συνεπειών του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής για όλο και μεγαλύτερα τμήματα του λαού, σε όλο και περισσότερα κράτη του κόσμου. Το φαινόμενο της έλλειψης δασκάλων και άλλων εκπαιδευτικών είναι πολυπαραγοντικό.
Μια πλευρά είναι η έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού στην καπιταλιστική οικονομία – η οποία κινείται με βάση το κέρδος και τον ανταγωνισμό – και αντίστοιχα στην Εκπαίδευση, χωρίς σχεδιασμό των λαϊκών αναγκών και των αποφοίτων από τις σχολές και τα πανεπιστήμια που θα καλύψουν αυτές τις ανάγκες.
Παράλληλα, οι κρατικές κοινωνικές δαπάνες, όπως οι δαπάνες για την Παιδεία, μειώνονται σταδιακά σε όλα τα καπιταλιστικά κράτη, προκειμένου να δίνεται όλο και μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού σε κίνητρα, φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις για το κεφάλαιο, τις επενδύσεις, τη λεγόμενη ανάπτυξη. Κι όταν περιστασιακά αυξάνονται, τα κονδύλια διοχετεύονται σε ορισμένους εκπαιδευτικούς τομείς που θα συμβάλουν στην κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων (τεχνητή νοημοσύνη, ψηφιοποίηση κ.ά.) και όχι για τη συνολική βελτίωση της Εκπαίδευσης. Ετσι, στην Ολλανδία, εξαιτίας των αβέβαιων εργασιακών σχέσεων, των άσχημων εργασιακών συνθηκών, της εντατικοποίησης και των χαμηλών μισθών, όλο και περισσότεροι πτυχιούχοι εκπαιδευτικοί αλλάζουν επάγγελμα, όλο και περισσότεροι νέοι δεν επιλέγουν τις εκπαιδευτικές σχολές.
Μια άλλη αιτία είναι η ραγδαία αύξηση του κόστους διαμονής και διαβίωσης, η έλλειψη φτηνής στέγης στην ολλανδική πρωτεύουσα εξαιτίας της μεγάλης ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής δράσης στην κατοικία. Σε αυτήν την κατάσταση συμβάλλει και ο υπερτουρισμός στο Αμστερνταμ, που έχει «πνίξει» τους κατοίκους, ενώ θησαυρίζουν οι μονοπωλιακοί όμιλοι του κλάδου. Το πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που ακόμη και η δημοτική αρχή του Αμστερνταμ επεξεργάζεται μέτρα για τη διαχείριση των συνεπειών του φαινομένου, που φυσικά δεν πρόκειται να δώσουν ουσιαστική λύση.
Ετσι, πολλοί εργαζόμενοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την ολλανδική πρωτεύουσα, κυριολεκτικά εκτοπίζονται. Ενδεικτικά, σήμερα λείπουν περίπου 380 δάσκαλοι πλήρους απασχόλησης σε σύγκριση με 280 στην αρχή αυτού του σχολικού έτους, επειδή κάποιοι μετακόμισαν. Τα σχολεία του Αμστερνταμ ζητούν βοήθεια από τον δήμο και την κυβέρνηση, καλώντας τους να χτιστούν προσιτές κατοικίες για να στεγάσουν εκπαιδευτικούς και άλλους εργαζόμενους και επίσης να αυξηθούν τα οδοιπορικά για τους εκπαιδευτικούς που μένουν σε άλλες πόλεις, αλλά εργάζονται στο Αμστερνταμ.
