«Η προγραμματισμένη εκτόξευση του Άρτεμις στις 29 Αυγούστου είναι η αρχή ενός νέου κεφαλαίου στην εξερεύνηση της Σελήνης που στο εγγύς μέλλον θα επαναφέρει ανθρώπινα πληρώματα στην επιφάνεια του μοναδικού δορυφόρου της Γης. Ο όρος «ανθρώπινα πληρώματα» είναι σημαντικός διότι το Άρτεμις που έχει ως πλήρωμα και άνδρες και γυναίκες, επομένως η φράση «επανδρωμένες αποστολές» δεν περιγράφει πλέον τη σύγχρονη διάσταση του προγράμματος.
Εξ’ άλλου έχει εγκαταλειφθεί από τη ΝΑSΑ προ δεκαετιών και θα ήταν καλό να μην χρησιμοποιείται στα ελληνικά», σχολιάζει ο Έλληνας Ακαδημαϊκός (Έδρα Επιστήμης του Διαστήματος), Επικεφαλής Ερευνητής σε αποστολές της ΝΑSΑ (Voyager 1&2), Ομότιμος Διοικητής διαστημικών αποστολών της ΝΑSΑ στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, και ένας από τους επιστήμονες που έχει συμμετάσχει-με όργανα που έχει κατασκευάσει ο ίδιος- στην εξερεύνηση και των 9 κλασσικών πλανητών του Ηλιακού συστήματος, κ. Σταμάτης Κριμιζής.
Ο ίδιος μας πληροφορεί πως ενώ οι αστροναύτες του Apollo που περπάτησαν στη Σελήνη ήταν αποκλειστικά λευκοί άνδρες, το πρόγραμμα Artemis, σύμφωνα πάντα με τη NASA, σχεδιάζει να συμπεριλάβει και το πρώτο έγχρωμο άτομο, που θα είναι μάλιστα γυναίκα…
Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση
Η αντίστροφη μέτρηση για τον πύραυλο Artemis 1 της NASA από το Launch Pad Complex 39B στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι (KSC), στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, έχει ήδη αρχίσει. Ο γιγάντιος πύραυλος Space Launch System (SLS) μήκους 322 ποδιών (98 μέτρων) έχει προγραμματιστεί να πυροδοτηθεί στις 8:33 π.μ. (1233 GMT). Και δεδομένου ότι ανθρώπινο πόδι έχει ήδη πατήσει στη Σελήνη, η Άρτεμις έχει στραμμένο το βλέμμα της σε έναν άλλο υψηλό στόχο, σε μια ενδεχόμενη αποστολή με πλήρωμα στον Άρη.
Βασική επιδίωξη του προγράμματος Artemis είναι να επιτρέψει μια διαρκή ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη με έναν διαστημικό σταθμό σε τροχιά γνωστό ως Gateway και σε μια βάση στην επιφάνειά της, για αυτό και η σημασία του είναι τεράστια. Το Gateway θα χρησίμευε ως σταθμός στάσης και ανεφοδιασμού για ένα ταξίδι στον Άρη που θα διαρκούσε αρκετούς μήνες.
«Βασικά ερωτήματα για την σύσταση και λεπτομερή ιστορία της Σελήνης θα εξερευνηθούν στην εξέλιξη του προγράμματος Άρτεμις. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι ρομποτικές αποστολές έχουν αποδείξει ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές όσον αφορά την λεπτομερή εξερεύνηση και απαιτούν ένα μικρό ποσοστό του κόστους των αποστολών με ανθρώπινα πληρώματα», προσθέτει ο Καθ. Κριμιζής
Η αποστολή, η οποία σχεδιάζεται περισσότερο από μια δεκαετία, μπορεί να μην περιλαμβάνει πλήρωμα, αλλά είναι εξαιρετικά συμβολική για τη NASA και τις ΗΠΑ, οι οποίες υφίστανται πιέσεις από την Κίνα και από ιδιώτες όπως η SpaceX, για αυτό, σύμφωνα με τον Έλληνα ακαδημαϊκό, αυτή η αποστολή έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία:
«Θα έλεγα ότι η σημασία της είναι παρόμοια με αυτή που είχε αναδείξει ο Πρόεδρος Κένεντι για το πρόγραμμα Απόλλων το 1961: την προσεδάφιση στη Σελήνη για επιστημονικούς αλλά και γεωπολιτικούς λόγους. Τότε κυριαρχούσε η αντιπαράθεση με την πρώην Σοβιετική Ένωση, σήμερα είναι η αντιπαράθεση με τα αυταρχικά καθεστώτα της Ρωσίας και κυρίως της Κίνας. Η κυριαρχία στο διάστημα σήμερα, πολύ περισσότερο από το παρελθόν, επιδρά και ψυχολογικά στην αντίληψη και διαμόρφωση της παγκόσμιας κοινής γνώμης, η οποία θα κληθεί να κάνει επιλογές και τώρα και στο μέλλον ανάμεσα στα απολυταρχικά και τα δημοκρατικά καθεστώτα».
Δοκιμάζοντας την αντοχή στα όρια
Επειδή πρόκειται για μια πτήση χωρίς πλήρωμα, η NASA έχει δηλώσει ότι η αποστολή θα συνεχιστεί σε συνθήκες που δεν θα ήταν αποδεκτές σε πτήση με αστροναύτες. Ο στόχος της δοκιμαστικής πτήσης είναι να δοκιμάσει τον πύραυλο SLS και την κάψουλα πληρώματος Orion που βρίσκεται στην κορυφή του πυραύλου στα όριά τους. Ειδικά μανεκέν (ομοιώματα) εξοπλισμένα με αισθητήρες θα αντικαταστήσουν τα μέλη του πληρώματος, καταγράφοντας επίπεδα επιτάχυνσης, κραδασμών και ακτινοβολίας. Κάμερες θα καταγράφουν κάθε στιγμή του ταξιδιού των 42 ημερών και θα περιλαμβάνουν μια selfie του διαστημικού σκάφους με φόντο τη Σελήνη και τη Γη.
Η επόμενη αποστολή, το Artemis 2, θα φέρει τους αστροναύτες σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη χωρίς να προσγειωθεί στην επιφάνειά της, ενώ το πλήρωμα του Artemis 3 αναμένεται να προσγειωθεί στη Σελήνη το νωρίτερο το 2025.
«Πέρα από τη γεωπολιτική διάσταση, το Artemis σηματοδοτεί την μακράς διαρκείας παραμονή του ανθρώπινου είδους πέραν της Γης, δηλαδή την εποίκηση της Σελήνης και, για πολλούς ονειροπόλους, την μετάβαση στον Άρη και τον εποικισμό του. Με την προσεδάφιση κοντά στο νότιο πόλο του φεγγαριού τα επόμενα χρόνια, που είναι ένα σχετικά δύσκολο εγχείρημα, θα αξιολογηθεί η πιθανότητα χρήσης των επί τόπου πόρων, δηλαδή του νερού, αλλά και ορυκτών, για την μακροχρόνια βιωσιμότητα ανθρώπινων αποικιών σ’ αυτή την περιοχή του δορυφόρου μας», επισημαίνει ο Καθ. Κριμιζής.
Μια αποτυχία θα ήταν καταστροφική
Στα ξενοδοχεία γύρω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ οι κρατήσεις υπολογίζονται για 100.000 έως 200.000 θεατές που αναμένεται να παρακολουθήσουν την έναρξη.
Ωστόσο, η απογείωση της Δευτέρας θα είναι στο έλεος του καιρού, κάτι που μπορεί να είναι απρόβλεπτο στη Φλόριντα αυτή την εποχή του χρόνου, και η NASA έχει ορίσει ένα παράθυρο εκτόξευσης δύο ωρών. Εάν ο πύραυλος δεν είναι σε θέση να απογειωθεί τη Δευτέρα, οι 2 και 5 Σεπτεμβρίου έχουν οριστεί ως εναλλακτικές ημερομηνίες πτήσης.
Η NASA θα δώσει το πράσινο φως για την αποστολή μετά από μια λεπτομερή επιθεώρηση γνωστή ως αναθεώρηση ετοιμότητας πτήσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε στραβά με έναν πύραυλο και μια κάψουλα που θα πετάξουν για πρώτη φορά. Ωστόσο, μια πλήρης αποτυχία θα ήταν καταστροφική για ένα πρόγραμμα που κοστίζει 4,1 δισεκατομμύρια δολάρια ανά εκτόξευση και που έχει ήδη καθυστερήσει χρόνια.
Οι επιστήμονες όμως δεν παύουν να είναι αισιόδοξοι: «Όπως εξηγείται παραπάνω, πρόκειται για μια εξαιρετική σημασία αποστολής, όπου οι γεωπολιτικοί λόγοι υπερισχύουν των επιστημονικών, πράγμα που παρατηρείται και στην ιστορία της ανθρωπότητας γενικά. Οι ιστορικοί μας έχουν ενημερώσει, άλλωστε, για του λόγου τις αλήθειες. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι το πρόγραμμα Άρτεμις θα είναι υπολογιστής και στην κοινωνική αλλά και στην επιστημονική του διάσταση», καταλήγει ο Καθ. Κριμιζής.
Παρακολουθήστε ζωντανά την πυροδότηση του πυραύλου:
