Τα σπασμένα της γυαλιά έδωσαν την ιδέα που αλλάζει τη ζωή τυφλών μαθητών

Όλα ξεκίνησαν όταν η 18χρονη Αλίκη Ράγκου βρέθηκε στη σχολική αίθουσα χωρίς τα γυαλιά της. Μπήκε στη θέση των μαθητών χωρίς όραση, κατάλαβε τις δυσκολίες τους και έβαλε ως στόχο να κάνει κάτι που θα τους  βοηθήσει.

Αρχικά εκείνη και ο ξάδελφός της, ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης οποίος είχε γνώσεις προγραμματισμού και ρομποτικής  αποτελούσαν τα πρώτα μέλη της ομάδας. Πλέον μαζί με τον αδελφό της Γιάννη Ράγκο αλλά και τον Σπύρο Τσουκαλά είναι μία ομάδα με πολλές διακρίσεις, η Pop2See, η οποία ονειρεύεται να αλλάζει τις ζωές τυφλών μαθητών με τις συσκευές που δημιουργεί και μεταξύ άλλων μπορούν να μετατρέπουν σε μορφή μπράιγ τις σημειώσεις από έναν σχολικό πίνακα.

Η Αλίκη που θέλει υπόσχεται να παλέψει για να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο οι τυφλοί, μιλάει στο αχαϊκό thebest.gr και κάνει λέξεις τα όνειρα και τις προσδοκίες της.

Είσαι πρωτοετής φοιτήτρια…

Σπουδάζω στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πάτρας. Όταν ήμουν μικρή ήθελα να γίνω δικηγόρος όμως άλλαξα γνώμη στη Β’ Λυκείου. Τελικά μου αρέσει πολύ περισσότερο η κατεύθυνση που ακολούθησα. Αρχικά ίσως είχα επηρεαστεί από τον μπαμπά μου που είναι δικηγόρος. Διαπίστωσα ότι τα θετικά μαθήματα μου αρέσουν πολύ περισσότερο από τα Αρχαία για παράδειγμα. Έκανα στροφή 180 μοιρών. Έδωσα πανελλήνιες και όλα πήγαν καλά, πέρασα στην πρώτη μου επιλογή.

Πριν καν δώσεις Πανελλήνιες ήρθε η ιδέα για τη συσκευή. Πώς ξεκίνησε η ομάδα;

Με τον ξάδελφό μου τον Κωνσταντίνο από μικρή ηλικία ήμασταν μία πολύ καλή ομάδα. Όταν προέκυψε η ιδέα ήμασταν οι δυο μας. Στην πορεία ήρθε και ο «προπονητής» μας όπως τον αποκαλούμε. Είναι ο Σπύρος Τσουκαλάς ο οποίος κατάγεται από την Κέρκυρα και ασχολείται με τον χώρο των start up. Πίστεψε σε εμάς και βοήθησε πολύ στην οργάνωση του project. Πλέον το καινούργιο μέλος της ομάδας είναι ο αδελφός μου, ο Γιάννης Ράγκος, ο οποίος έχει αναλάβει την εφαρμογή που ετοιμάζουμε για το σύστημα.

Η ιδέα πώς ήρθε;

Φοράω γυαλιά μυωπίας και έτυχε μία μέρα όσο ήμουν στη Γ’ Λυκείου να μου σπάσουν. Δεν είχα δεύτερα γυαλιά και μέχρι να τα φτιάξω δυσκολεύτηκα πολύ στο σχολείο για 3 μέρες. Αυτή η εμπειρία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συγκριθεί με την τυφλότητα όμως μπήκα όσο μπορούσα να μπω στη θέση των τυφλών μαθητών. Δεν μπορούσα να δω καθαρά στον πίνακα και χρειαζόμουν βοήθεια από κάποιον δίπλα μου. Οι καθηγητές δεν καταλάβαιναν το πρόβλημά μου και θεωρούσα ότι έψαχνα ευκαιρία για κουβεντούλα την ώρα του μαθήματος. Ήταν ένα άσχημο συναίσθημα. Δεν μπορούσα να τα βγάλω μόνη μου πέρα στο σχολείο. Προβληματίστηκα για το τι συμβαίνει με τους τυφλούς μαθητές. Το συζήτησα με τον Κωνσταντίνο…

Και από εκεί και πέρα;

Κάναμε αρκετή έρευνα για πολλούς μήνες. Βρήκαμε ότι γενικά οι τυφλοί μαθητές πρέπει να παρακολουθούν μαθήματα σε γενικά σχολεία και ότι εκτός από την παράλληλη στήριξη δεν υπάρχει άλλη ιδιαίτερη βοήθεια. Εκτός αν υπάρχει άλλη προθυμία από την πλευρά του εκπαιδευτικού. Αποφασίσαμε λοιπόν να ασχοληθούμε με αυτό και να βρούμε κάτι που διευκολύνει την καθημερινότητα αυτών των παιδιών. Στόχος ήταν η αλληλεπίδραση μαθητή και καθηγητή.

Μιλήσαμε με την Περιφερειακή Ένωση Τυφλών Δυτικής Ελλάδας και ήρθαμε σε επαφή με άτομα που έχουν οπτική αναπηρία για να δούμε αν όντως υπάρχει το πρόβλημα που είχαμε εντοπίσει. Αρχίσαμε να δημιουργούμε τις συσκευές έχοντας και feedback από τυφλά άτομα.

Φαντάζομαι ότι δεν είναι τόσο απλό. Τι γνώσεις και τι υλικά χρειάστηκαν;

Χρειάστηκαν πολλές γνώσεις ρομποτικής και προγραμματισμού τις οποίες είχε αναλάβει ο Κωνσταντίνος που κατά βάση είναι αυτοδίδακτος. Έχουμε πολλές διαφορετικές εκδοχές της συσκευής καθώς την εξελίσσουμε και προσπαθούμε να φτάσουμε στην καλύτερη εκδοχή της, και φυσικά πάντα υπάρχει το ακόμα καλύτερο στο οποίο στοχεύουμε. Τώρα είμαστε στην πέμπτη συσκευή. Η πρώτη ξεκίνησε από ένα ξύλινο κουτί γιατί δεν είχαμε που αλλού να φτιάξουμε. Ήταν ένα ρολόι που είχαμε στο σπίτι, το διαλύσαμε και στο κουτί βάλαμε τα κυκλώματα και ό,τι άλλο χρειαζόταν.

Πόσο δύσκολο ήταν αυτό και σε συνδυασμό με το σχολείο;

Πολύ. ‘Έτυχε να δίνω πανελλήνιες και παράλληλα να γυρίζω βιντεάκα στα Αγγλικά για να το στείλουμε στον 33ο πανευρωπαϊκό διαγωνισμό νέων επιστημόνων 2022. Δεν μπορούσα όμως να σταματήσω, αν και μου πέρασε από το μυαλό να συνεχίσουμε μετά τις Πανελλήνιες. Από τη μία είχαμε παθιαστεί με αυτό που κάναμε. Από την άλλη είχαμε μιλήσει και τόσους ανθρώπους που μας είχαν δείξει πόσο σημαντικό ήταν γι’ αυτούς.  Αν το παρατούσαμε θα ήταν σαν να τους απογοητεύαμε.

Έχει πατενταριστεί η ιδέα;

Είμαστε σε αυτή τη διαδικασία. Ετοιμάζουμε και ένα πιλοτικό πρόγραμμα όπου θα δώσουμε συσκευές σε μαθητές για να τις δοκιμάσουν στην καθημερινότητα τους.

Πόσο κοστίζει μία συσκευή;

Στην παρούσα φάση επειδή είναι το πρωτότυπο, κοστίζει αρκετά. Η τωρινή για να φτιαχτεί κοστίζει 700 ευρώ ενώ το μοντέλο που ακολουθεί φτάνει στα 1.500. Μιλάμε μόνο για τα υλικά, όχι για την τεχνογνωσία. Αν βγει όμως στη αγορά και υπάρχει μαζική παραγωγή θα μειωθεί σημαντικά το κόστος. Εκεί στοχεύουμε, να είναι κάτι προσιτό σε όλους.

Τι ακριβώς κάνει με απλά λόγια η συσκευή;

Είναι ουσιαστικά ένα σύστημα που αποτελείται από δύο συσκευές, μία κάμερα και κάτι σαν πληκτρολόγιο. Η κάμερα τραβάει τον σχολικό πίνακα ή οποιαδήποτε επιφάνεια με κείμενο και μετατρέπει τη φωτογραφία σε ψηφιακό κείμενο και ήχο. Αποθηκεύει όλα τα αρχεία σε google drive αλλά και στην εφαρμογή που φτιάχνουμε. Στη δεύτερη συσκευή ο τυφλός μαθητής μπορεί να πληκτρολογήσει στο κώδικα μπράιγ. Αυτό μετατρέπεται στα αγγλικά. Μπορεί επίσης να διαβάσει κάποιο εισαχθέν κείμενο που έχει μέσω της κάμερας με την αφή. Έχουμε βάλει το εξάστιγμο 8 φορές, θέλουμε περισσότερες. Ανεβοκατεβαίνουν τα κουμπάνια με ηλεκτρομαγνητισμό και αισθητήρες και έτσι μπορεί να διαβάζει ο τυφλός μαθητής.

Από την άλλη ο μαθητής μπορεί να πληκτρολογήσει μία απάντηση σε μία άσκηση με τη γραφή μπράιγ και αυτή να φτάσει στον εκπαιδευτικό σε οποιαδήποτε γλώσσα επιθυμεί. Το υλικό αποθηκεύεται στην εφαρμογή που υπάρχει στο κινητό.

Τι κερδίζετε από τις συμμετοχές σας στους διαγωνισμούς;

Ερχόμαστε σε επαφή με άτομα από πολλές χώρες, συζητάμε την ιδέα μας και ακούμε και προτάσεις. Τον Σεπτέμβριο στην Ολλανδία συναντήσαμε μία κοπέλα με οπτική αναπηρία η οποία κατάφερε να φτιάξει τους χημικούς μοριακούς τύπους στον κώδικα μπράιγ. Θα μπορούσαμε μαζί να συνεργαστούμε να φτιάξουμε κάτι πιο ολοκληρωμένο.

Βοηθάει και η δημοσιότητα στο να μας προσεγγίσουν άνθρωποι που μπορεί να βοηθήσουν.  Στην Ολλανδία πήγαμε αφού κερδίσαμε ένα διαγωνισμό του υπουργείου παιδείας. Επειδή είμαστε σε πειραματικό στάδιο δεν έχει γίνει κάποια επικοινωνία με το υπουργείο όμως ελπίζουμε να γίνει στο μέλλον.

Ποιος ήταν ο μικρότερος σε ηλικία άνθρωπος που ήρθε σε επαφή με την εφαρμογή;

‘Ένα μικρό παιδάκι του δημοτικού που πραγματικά ενθουσιάστηκε. Ήταν μερικώς τυφλό και δεν έκρυψε τη χαρά του, ήταν έντονη. Έχουμε ακούσει και από άνθρωπο πολύ μεγαλύτερο σε ηλικία ότι θα ήθελα να είναι ξανά μαθητής για να έχει στη διάθεση του τη συσκευή.

Η συσκευή δίνει μία σοβαρή λύση όχι μόνο για το σχολείο…

Σωστά. Μπορεί να μετατρέπει σε γραφή μπραιγ οποιοδήποτε κείμενο για οποιοδήποτε σκοπό.

Τι υπάρχει στο εξωτερικό;

Υπάρχουν λύσεις σε πρώιμο στάδιο. Όμως όλες είναι είτε ακριβές είτε δύσχρηστες.

Φανταζόσουν ότι θα φτάνατε μέχρι εδώ;

Όχι. Μας έλεγαν οι δικοί μας ότι θα πάει καλά αλλά δεν το πίστευα. Κι όμως γίνεται. Οι δικοί μας στηρίζουν πολύ την προσπάθεια με όλους τους τρόπους.

Τι κατάλαβες μέσα από αυτή τη διαδρομή;

Πολλά. Ότι δεν έχεις τίποτα να χάσεις, τίποτα να φοβηθείς. Προσωπικά φοβόμουν την αποτυχία και αυτό με εμπόδισε σε πολλούς τομείς. Φοβόμουν να πάρω τηλέφωνο ή να στείλω μέιλ. Είδα όμως ότι δεν χρειαζόταν γιατί υπάρχουν άνθρωποι πρόθυμοι να βοηθήσουν. Άρα το «όχι» δεν το δεχόμαστε ως απάντηση.

Καταλαβαίνω επίσης ότι πολλά που έχουμε ως αυτονόητα, δεν είναι. Υπάρχουν άνθρωποι που πρέπει να δώσουν αγώνα. Υπάρχουν πολλά προβλήματα γύρω μας που δεν έχουμε παρά να τα εντοπίσουμε και να τα λύσουμε και να βοηθήσουμε όποιον το έχει ανάγκη. Εμείς βοηθάμε τώρα τους μαθητές με οπτική αναπηρία υπάρχουν όμως πολλά που μπορεί να κάνει κάποιος για να βοηθήσει.