Απορίες και ενστάσεις για τα νέα μέλη των ΕΠΕΣ στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία

• Δημήτρης Σαλονικίδης, 1ο Πρότυπο ΓΕΛ Θεσ/νίκης «Μ. Ανδρόνικος»
• Μαρία Χριστοπούλου, Πρότυπο ΓΕΛ Πατρών

Πριν από λίγες μέρες η ΔΕΠΠΣ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των κρίσεων για τα νέα μέλη των ΕΠΕΣ στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία. Είναι αλήθεια πως ο τρόπος με τον οποίο έγινε η διαδικασία δημιουργεί πολλές απορίες και ενστάσεις.

α) Είναι πραγματικά καινοφανές για μια δημοκρατική χώρα το γεγονός ότι η ΔΕΠΠΣ δεν επέτρεψε να γίνουν ενστάσεις επί των αποτελεσμάτων, όπως το είχε ρητά διατυπώσει στη σχετική εγκύκλιο (37/23.4.2021: «Υποβολή ενστάσεων δεν προβλέπεται»).

β) Είναι ακόμη πιο αξιοπερίεργο και παντελώς ασύμβατο με τους κανόνες διαφάνειας που πρέπει να διέπουν κάθε διαδικασία επιλογής στελεχών ενός δημόσιου οργάνου το γεγονός ότι δεν αναφερόταν στην εγκύκλιο ο ακριβής τρόπος μοριοδότησης των επιμέρους κριτηρίων που τέθηκαν. Κι ενώ κατά τη διαδικασία επιλογής των εκπαιδευτικών των ΠΠΣ ο νόμος προβλέπει αναλυτικότατη μοριοδότηση κάθε κριτηρίου, στην προκειμένη περίπτωση τέθηκαν κάποιοι άξονες – κριτήρια χωρίς αναφορά στον επιμερισμό μορίων σε αυτούς ή στον τρόπο υπολογισμού των μορίων στον καθένα από αυτούς. Για παράδειγμα, αναφερόταν ως κριτήριο το συγγραφικό έργο, αλλά δεν αναφερόταν πουθενά πόσα μόρια αντιστοιχούσαν σε κάθε δημοσίευση και ποια ήταν η «οροφή» των μορίων για αυτό το κριτήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες (γιατί η ακριβής διαδικασία που ακολουθήθηκε από όλες συνολικά ή την κάθε Π.Ε.Π.Π.Σ. ξεχωριστά δεν έχει γνωστοποιηθεί) η μοριοδότηση έγινε με μια απλή καταγραφή «ΝΑΙ/ΟΧΙ» στα 11 πεδία – κριτήρια που τέθηκαν. Δηλαδή είτε μία δημοσίευση είχε κάποιος είτε πέντε, το ίδιο ΝΑΙ λάμβανε στο πεδίο αυτό. Μάλιστα κατά έναν περίεργο τρόπο ορισμένα προσόντα αυτονομήθηκαν: η παρακολούθηση της Μείζονος Επιμόρφωσης αυτονομήθηκε από όλες τις άλλες επιμορφώσεις (πολλές από τις οποίες είχαν και περισσότερες ώρες) και αξιολογήθηκε μόνη της (σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στον τρόπο αξιολόγησης των υποψηφίων για θητεία στα ΠΠΣ, όπου εντάχθηκε μαζί με τις άλλες επιμορφώσεις). Είναι γνωστό βέβαια ότι σε αυτήν την επιμόρφωση δεν δόθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς η ευκαιρία να την παρακολουθήσουν (υπήρχαν περιορισμοί, για παράδειγμα, με βάση το ΠΥΣΔΕ υπηρέτησης).

γ) Εντύπωση όμως προκαλεί και η επιλογή των κριτηρίων. Ο νόμος 4692/2020 ορίζει ως κριτήρια επιλογής των μελών των ΕΠΕΣ τα ακαδημαϊκά προσόντα και την προσφορά των εκπαιδευτικών στο σχολείο σύμφωνα με την εσωτερική αξιολόγησή τους (άρθρο 17). Κατά έναν περίεργο τρόπο όμως για την πρώτη εφαρμογή του νόμου αποκλείει παντελώς την προσφορά του εκπαιδευτικού στο σχολείο και αξιολογεί μόνο τα ακαδημαϊκά προσόντα. Η δικαιολογία ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα ακολουθούσε μετά το πρώτο έτος δεν ευσταθεί, γιατί θα μπορούσε για το πρώτο αυτό έτος εφαρμογής του νόμου να βρεθεί ένας άλλος τρόπος αποτίμησης της προσφοράς των εκπαιδευτικών στο σχολείο (π.χ. μοριοδότηση των καινοτόμων δράσεών τους σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής υπηρεσίας τους) και όχι να αποκλεισθούν παντελώς και για τέσσερα χρόνια από τα ΕΠΕΣ άνθρωποι με πλούσια δράση στον σχεδιασμό και την υλοποίηση καινοτόμων δράσεων στο σχολείο, που άλλωστε αποτελεί και τον βασικό ρόλο του ΕΠΕΣ. Με τον τρόπο αυτό παρατηρήθηκε η αδικία να αξιολογείται περισσότερο η δράση του εκπαιδευτικού εκτός του σχολείου του παρά εντός.

δ) Ακόμη όμως και αν γίνει αποδεκτός ο περιορισμός των κριτηρίων στα ακαδημαϊκά, με ποιο σκεπτικό θεωρήθηκε ως «ακαδημαϊκό προσόν» η θητεία κάποιου σε θέση Διευθυντή ή Υποδιευθυντή ή μέλους ΕΠΕΣ; Αυτά είναι ακαδημαϊκά ή διοικητικά προσόντα; Δεν είναι παντελώς παράνομη η μοριοδότησή τους;

ε)  Ακόμη πιο περίεργος και καινοφανής είναι ο τρόπος δημοσίευσης των αποτελεσμάτων. Δεν δημοσιεύθηκε κανένας πίνακας με τα ονόματα των υποψηφίων και την αναλυτική μοριοδότηση ή έστω την όποια αξιολόγηση του φακέλου του κάθε υποψηφίου. Ανακοινώθηκαν απλώς τα μέλη των ΕΠΕΣ και κανένας υποψήφιος δεν είχε το αυτονόητο δικαίωμα να ενημερωθεί για την αξιολόγηση του φακέλου του, αλλά και εκείνου των συνυποψηφίων του.

στ) Στις Περιφέρειες Εκπαίδευσης οι οικείες Π.Ε.Π.Π.Σ. έπρεπε να μεριμνήσουν για τη δημιουργία ιστότοπου για την κατάθεση των δικαιολογητικών των υποψηφίων τουλάχιστον 10 ημέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της αίτησης. Υπήρξε τουλάχιστον μία περίπτωση όμως που ο εν λόγω ιστότοπος γνωστοποιήθηκε στους υποψήφιους «μία ημέρα» πριν τη λήξη της προθεσμίας και χωρίς να επιτραπεί παράταση της διαδικασίας υποβολής!

Δυστυχώς όλη η διαδικασία δεν συνάδει με τα δεδομένα ενός σύγχρονου δημοκρατικού διοικητικού μηχανισμού που στηρίζεται στη διαφάνεια. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ήταν παντελώς άδικη, γιατί αγνοούσε προκλητικά την προσφορά και το έργο των εκπαιδευτικών στα ΠΠΣ.